Titulli: Manual i kulturës së përgjithshme
Origjinali: Manuel de culture générale
Gjinia: Histori, kulturë
Autor: Jean-François Braunstein, Bernard Phan
Shqipëroi: Bajram Muça
Botues: LIRA
Viti: 2008
fq. 448
Pesha: 0.736 kg
ISBN: 978-99956-34-087
Mbi librin
"Kultura e përgjithshme'': një shprehje e re për një ide të vjetër Vetë shprehja ''kulturë e përgjithshme'' është relativisht e re. Për herë të parë, ajo përkufizohet më 1932, në Fjalorin e Akademisë franceze, si "tërësia e njohurive të përgjithshme mbi letërsinë, historinë, filozofinë, shkencat dhe artet, që duhet të zotërojnë, pas moshës së adoleshencës, të gjitha ata që formojnë ajkën sociale të kombit".
Pa dyshim që ky përkufizim vlen edhe sot, por duke saktësuar se një kulturë e tillë nuk duhet të rezervohet vetëm për ajkën sociale, por duhet të synojë të bëhet pasuri e përbashkët. Nëse është e vërtetë se shprehja "kulturë e përgjithshme" është e re, duhet theksuar se, tradicionalisht, ka ekzistuar ideja se arsimi nuk duhet kufizuar në dhënien e njohurive të specializuara, por duhet të japë edhe njohuri të përgjithshme; ai duhet të japë edhe një pamje të tillë të së tërës, që të ndihmojë në krijimin e gjykimit vetjak tek nxënësi.
Këtë ide, grekët e quanin paideia. Mënyra e përdorimit të manualit: tetë periudha, gjashtë fusha, njëqind zëra Kur harton një libër si Manuali i kulturës së përgjithshme ndodhesh para një paradoksi: ti kërkon ta bësh librin të përshtatshëm për lexuesin (çka nënkuptohet prej vetë fjalës "manual"), por lënda që duhet trajtuar është shumë e gjerë. Gjithmonë, në raste të tilla, autorët bëjnë një përzgjedhje vetjake, duke trajtuar me përparësi këtë apo atë objekt të kulturës së përgjithshme.
Një përzgjedhje të tillë bëmë edhe ne, në botimin e këtij libri. Mbi bazën e përvojës sonë si mësues, parapëlqyem ta organizonim lëndën në zëra, të cilat këtu kapin shifrën njëqind. Kjo na lejoi të përzgjidhnim atë informacion që kurrsesi nuk mund të injorohet. Për të dhënë "bazat" e vërteta të kulturës së përgjithshme, parapëlqyem zërat "klasikë", sepse çdo kërkim origjinaliteti në këtë fushë na u duk i pavend. Për ta përdorur lehtësisht manualin, zërat i paraqitëm sipas rendit kronologjik, si dhe rendit të lëndës të cilës i përkasin.
Periudhat
Në këtë manual dallojmë tetë periudha të mëdha të historisë së kulturës perëndimore:
Pjesa e parë Greqia e lashtë
Pjesa e dytë Roma dhe fetë monoteiste
Pjesa e tretë Mesjeta
Pjesa e katërt Rilindja dhe epoka moderne
Pjesa e pestë Shekulli XVII ose koha klasike
Pjesa e gjashtë Shekulli XVIII dhe iluminizmi
Pjesa e shtatë Shekulli XIX
Pjesa e tetë Shekulli XX
Në fillim të çdo periudhe jepen ngjarjet kryesore, në rendin kronologjik. Fushat. Brenda secilës prej këtyre periudhave studiojmë gjashtë fusha kryesore që gjithmonë renditen si më poshtë:
1. Historia
2. Fetë
3. Filozofia
4. Letërsia
5. Artet
6. Shkenca
Zërat
Për një epokë të dhënë, numri i zërave të çdo fushe dhe periudhe pasqyron rëndësinë e disiplinës në fjalë. Për shembull, zërat filozofikë janë më të shumtë për Greqinë e lashtë, kurse ata fetarë, janë më të shumtë për epokën e Romës e të feve monoteiste dhe për Mesjetën. Pra, për çdo periudhë e fushë të caktuar, lexuesi e ka të lehtë të gjejë njohuritë më të domosdoshme për t'u përvetësuar.
Përmbledhja dhe treguesi i lëndës
Kur lexuesi kërkon të dijë diçka më me përpikëri, atëherë ai mund t'i drejtohet Përmbajtjes së hollësishme të zërave, në fillim të librit, ose Treguesit të emrave dhe Treguesit të lëndës, në fund të tij. Bibliografi. Për ata që duan të thellojnë njohuritë e tyre, në fund të librit jepet një bibliografi e veprave më kryesore.
Bibliografia renditet sipas lëndës dhe epokave. Organizimi i çdo "zëri" Terminologji. Shpesh, vetë fjala është bartëse e kulturës së përgjithshme, prandaj edhe "zëri", në mjaft raste, fillon me një shënim të shkurtër terminologjik që bën historikun e fjalës së përdorur. Le ta ilustrojmë këtë me një shembull për zërin "islami": → TERMINOLOGJI: "Islam" do të thotë "nënshtrim", "lënie e vetes në dorë" të Zotit. Sipas këtij termi, dishepujt e Muhametit quhen "muslimun" (mysliman). Në mënyrë të ngjashme jepen terminologjitë e fjalëve "Rilindje", "Barok", "Impresionizëm", etj.
Përmbajtja
Përmbajtja e zërit paraqet shkurt e mundësisht sa më qartë, njohuritë më kryesore për temën e trajtuar, duke e ilustruar atë me citime të shumta. Shtojcë. Shtojca vihet në dukje me një trekëndësh dhe jep informacion më të përpiktë mbi disa anë të veçanta të temës së trajtuar.
Për shembull, Islami dhe fetë e tjera, tek zëri "islami": Islami dhe fetë e tjera ► Islami është feja e fundit e madhe monoteiste dhe Muhameti paraqitet si "i fundmi i profetëve", pas Adamit, Abrahamit, Moisiut e Jezusit. Ai erdhi në këtë botë për t'i sjellë fjalën hyjnore arabëve, pasardhësve të Abrahamit nga Ismaili.
Sipas Islamit, Jezusi nuk është biri i Zotit. Ai nuk vdiq në kryq për të shlyer mëkatet e njerëzve, por është i dërguari i Zotit dhe do të kryesojë Gjykimin e fundit të të vdekurve. Shembuj të tjerë shtojcash janë: Parajsa, ferri ose purgatori në zërin "katolicizmi", një tekst mbi Korbyzjenë, tek zëri "Bauhaus-i dhe arkitektura e shekullit XX", një paraqitje e bioetikës, tek zëri "biologjia", betimi i Hipokratit, tek zëri "mjekësia greke", etj.
Vijime
Vijimet shqyrtojnë shkurt evoluimin e mëvonshëm të temës së trajtuar në një zë të caktuar. Për shembull, për zërin "islami": Vijime Në Mesjetë, vendet islamike janë ruajtësit e mendimit shkencor e filozofik të Greqisë së vjetër i cili, më vonë, depërton në Perëndim nëpërmjet përkthimeve nga arabishtja. Zonat kufitare midis Islamit e Perëndimit (si Spanja e Sicilia), janë vende të zhvilluara të kulturës mesjetare.
Në zbulimin e mendimit arab, një rol të rëndësishëm luajnë kryqëzatat. Vijimet lejojnë të kuptohet se përse, çështjet që trajtohen, vazhdojnë të ekzistojnë edhe në ditët e sotme. Në fakt, kultura e përgjithshme qëndron pikërisht tek procesi i rikthimit të qytetërimit perëndimor tek vetvetja. Në këtë kuptim, Manuali shërben si ftesë për të vazhduar me traditën e reflektimit kritik të trashëgimisë sonë kulturore.
