Titulli: E drejta e komuniteteve në traditën juridike shqiptare
Origjinali: E drejta e komuniteteve në traditën juridike shqiptare
Gjinia: Kulturë
Autori: At Giussepe Valentini
Shqipëroi: Dritan Thomollari
Shtëpia botuese: Plejad
Viti: 2007
Fq. 456
Pesha: 0.583 kg
ISBN: 978-99956-619-2-6
Koment nga autori
Duke pasur nga njëra anë në dispozicion një numër të madh kopjesh të dokumentacionit historik, të botuar e ta pabotuar, dhe nga ana tjetër, një eksperiencë të mjaftueshme dhe të drejtpërdrejtë të zakoneve e dokeve të vendit, unë mendova t'i mblidhja ato në një "korpus" të dokumenteve të ndryshme juridike, antike, mesjetare dhe moderne, për të nxjerrë më pas një parashtrim historiko – përshkrueso – analitik, të gjithë fushës së gjerë të jetës dhe aktivitetit njerëzor të rregulluar nga këto zakone.
Dëshirova kështu t'i bëja një shërbim studiuesve të interesuar në këtë fushë (por ndoshta edhe studiuesve të sociologjisë, nëse kanë ndonjëherë interes t'i befasojnë institucionet sociale në mënyrën e në llojin e sistemimit të tyre më të thjeshtë), e në të njëjtën kohë edhe kombit shqiptar aq të dashur për mua, antikiteti, personaliteti dhe fisnikëria e të cilit demonstrohet nga mentaliteti i fuqishëm juridik, jo më pak e ndoshta më shumë se sa dhe vetë gjuha dhe poezia e tij.
Kombi shqiptar, ruajtësi dhe vazhdonjësi i fiseve antike të rajonit thrako – ilir e të qytetërimit të tyre, në një nivel goxha të kënaqshëm, i paraqet studiuesit me një aspekt kulturor e tradicional, deri më sot po kaq pak të njohur sa dhe interesant: atë të konceptit juridik dhe të zakoneve që i mishërojnë ato.
Pjesa më e madhe e këtyre zakoneve, të pashkruara ndonjëherë zyrtarisht për aq sa na konstaton nga këndvështrimi dokumentar, përmblidhen përgjithësisht nën emrin e Kanunit, ose të quajtur ndryshe Kanuni i Maleve (Ligji i Maleve ose i komunitetit fisnor) ose i Dukagjinit apo i Lekës etj. sipas diferencimit që ai ka nëpër rajone të ndryshme; ky ligj ishte ose i toleruar ose i njohur të paktën de facto nga regjimi turk, madje edhe regjimet që e vijuan nga 1913 e këtej, u detyruan në një lloj mënyre ta kishin parasysh.
Megjithatë, nga ana e studiuesve ai filloi të vërehej vetëm rreth mesit të shekullit të shkuar, shpesh me një përpikmëri të mangët e gati gjithmonë të palidhur me dokumentet e historisë të së drejtës, që në Shqipëri nuk mungojnë. Një boshllëk të tillë të madh merr përsipër të mbushë ky libër.
