Titulli: Ari i rremë
Origjinali: Η αρχαία σκουριά
Gjinia: Roman
Autori: Maro Douka
Shqipëroi: Maklena Nika
Shtëpia botuese: Dituria
Viti: 2016
Fq. 280
Pesha: 0.371 kg.
ISBN: 978-9928-217-15-8
Mbi librin
Ndryshimi i regjimit në Greqi ishte një epokë kalimtare dhe fluide, plot kundërshtime dhe surpriza... Secili më vete dhe të gjithë së bashku kërkonin të pagabueshmen. Disa kërkonin shpërblime dhe disa heshtnin... Pikërisht në atë kohë shfaqet prozatorja e re Maro Douka, që me "Arin e rremë" hap perden dhe e vë gishtin në plagë.
Ngjarjet e romanit zhvillohen në vitet e para të ndryshimit të regjimit, në fillim në periudhën e diktaturës, gjatë Luftës Civile, pushtimit gjerman dhe shkatërrimit të Azisë së Vogël. Heroina kryesore dhe rrëfimtarja e kësaj historie është Mirsinia. Vajzë nga klasa borgjeze, ndryshe nga vetë shkrimtarja, por që përzihet e bëhet pjesë e rezistencës, pjesë e komunistëve.
Po a ndihet ajo deri në fund një "heroinë"? Cili është zhgënjimi i saj më i madh? Dashuria me Pavllon, zhgënjimi nga "shokët", mungesa e idealeve për të cilat kishte luftuar? Lexojeni këtë roman dhe do të emocionoheni së bashku me Mirsininë. Një roman kurajoz dhe me ndjeshmëri të thellë!
Fragment nga libri
Pas Kërshëndellave të vitit 1974, një e njohura ime e vjetër m'u afrua tinëz dhe më tha se, nëse isha e interesuar të hyja në Organizatën e saj, duhej të plotësoja një pyetësor. Organizata që më propozoi nuk më interesonte, por isha kureshtare. Ideja se do të filloja t'u përgjigjesha të gjitha atyre "si"-ve dhe "pse"-ve më joshi.
Pastaj, isha mësuar; qysh kur u bëra e majtë dhe, për shkak të kushteve, duhej të jepja vazhdimisht llogari dhe të rrëfehesha. Madje edhe kur nuk më pyesnin të tjerët, rrëfehesha unë aq shpesh, sa m'u bë zakon. Është e vërtetë se kur flasim ndiejmë më pak dhimbje ose e harrojmë vetveten.
Dhe unë fitova zakonin të flisja vazhdimisht me vete, pikërisht si dështakët që nuk e pranojnë se janë të tillë. Prandaj humbas fillin e mendimeve, rrallëherë arrij të jem e saktë, zakonisht dal nga tema dhe kur ndërgjegjësohem për këtë, është vonë. Tani kam mbetur në kurthin e pamjes së jashtme të realitetit siç më zbulohet.
Është si të flitja pa një dëgjues përballë, si të mos tregoja apo vërtetoja asgjë. Çështja është e thjeshtë: nëse nuk e bëj vetë autoanalizën, nuk duhet ta pres nga askush. Dhe ndërsa flas, zbuloj kotësinë e zërit tim; tronditem ëmbël dhe nis e m[ rreh zemra, si t'i jem afruar një sipërfaqeje verbuese.
Ndiej se po i qasem gjithnjë e më pranë diçkaje jashtëzakonisht të papërcaktuar: "Qiparisit dhe Pemës së Mollës" të këngës popullore - "dhe u përkul qiparisi dhe e puthi mollën" - por pa dashur të afrohem. Rri ashtu në një gjendje dehjeje dhe ankthin që nuk jam në gjendje të qëndroj përgjithmonë në këtë joshje të palëvizshme, një lloj ekuilibri drejt vdekjes sime.
Sigurisht, të gjitha këto janë fjalë të bukura pa themel. Do të tregohesha më e sinqertë nëse do të thosha, vetëm me dy fjalë, se thjesht bëra qejfin tim - ata muaj që prekja butësisht të kaluarën, ndieja lumturi dhe lehtësim. Isha, pra, e mësuar, ngurrime nuk kisha, dhe si fillim mora pyetësorin:
Si më quajnë.
Ku dhe kur kam lindur.
Ku dhe me kë banoj.
Ç'punë bëjnë prindërit e mi.
Kam luftuar në fshehtësi ose hapur dhe si.
Jam regjistruar në ndonjë shoqatë, korporatë, dhe në cilën.
Ç'bindje politike ka familja ime.
Si dhe pse u bëra e majtë.
Më ka bezdisur ndonjëherë Asfalia.
Cili do të jetë profesioni im i ardhshëm.
Ç'libra kam lexuar.
Ç'aftësi dhe ç'dobësi mendoj se kam.
Çfarë ndihme pres nga Organizata.
Si e shoh Organizatën dhe pse dua të jem pjesë e saj.
Mërmërisja pyetjet, duke u përpjekur t'i fusja në kokë. Më acaronte përsosmëria e tyre dhe në të njëjtën kohë më inatoste. Edhe pse u përpoqa t'i ndiqja germë për germë, rresht për rresht, nuk ia dola. Por, pak nga pak, po ngjizeshin brenda meje, po bëheshin një masë kompakte.
Kjo ndodhi disa vjet më parë. Unë kisha një lidhje me Pavllon - kështu fillon në përgjithësi kronologjia ime, them: Para Pavllos, Pas Pavllos. Edhe pse nuk besoj shumë te ngjarjet vendimtare, rikthehem sërish aty ku u ndamë, por ndarja tërhiqej zvarrë ende në indiferencë.
Komente mbi librin
"... "Ari i rremë" është historia e një edukimi sensual, portreti i një brezi dhe rrëfimi i një dështimi. Nëse libri i Maro Doukës pati një sukses të tillë në Greqi sapo u botua dhe mbeti ende një vepër e rëndësishme, kjo ndodh se një brez i tërë identifikohet me të..."
Fucille Farnoux, "Le Monde"
"... Kam dëgjuar shumë të thonë se te "Ari i rremë" shohin një epokë të tërë. Po, është e vërtetë edhe kjo. Por para së gjithash, unë shoh atë fytyrë lakuriqe, të parobëruar, që përpiqet pa u mbështetur askund, të artikulojë shprehjen e ndaluar "unë jam"."
Kei Tsitseli, "Kathimerini"
Mbi autoren
Maro Duka ka lindur në Hania, më 1947. Prej vitit 1966 jeton në Athinë. Ka përfunduar studimet për histori dhe arkeologji në Fakultetin e Filozofisë në Athinë. Për romanin "Ari i rremë" (përkthyer në shumë gjuhë europiane) është nderuar me çmimin Nikos Kazantzakis; për romanin Qyteti lundrues me Çmimin e Dytë Kombëtar dhe për romanin Të pafajshëm dhe fajtorë Akademia e Athinës i ka dhënë Çmimin e Prozës Kosta Urani. Për këtë roman ka fituar edhe çmimin Balkanika. Vepra të tjera të autores:
- Pusi, disa njerëz, novela, 1974;
- Ku janë krahët, novelë, 1975.
- Carre fixe, tregime, 1976, bot. i ripunuar, 2007.
- Ari i rremë, roman, 1979, bot. i ripunuar, 2008.
- Qyteti lundrues, roman, 1983, bot. i ripunuar, 2007.
- Plepa të palëvizshëm, roman, 1987, bot. i ripunuar, 2008.
- Në fundin e imazhit, roman, 1990, bot. i ripunuar, 2006.
- Prozatori dhe shtamba e tij, tekste, 1992.
- Një beretë e purpurt, roman, 1995, bot. i ripunuar, 2007.
- Mekanikë qiellore, roman, 1999.
- Të pafajshëm dhe fajtorë, roman, 2004.
- Lustrafinat e zeza, proza, 2005
