Titulli: Gardalina, vëllimi i parë
Origjinali: The Goldfinch
Gjinia: Roman
Autori: Donna Tartt
Shqipëroi: Oriana Tamburi
Shtëpia botuese: Omsca – 1
Viti: 2014
Fq. 440
Pesha: 0.529 kg.
ISBN: 978-9928-132-42-0
Mbi librin
Mjafton ta kesh në dorë për të kuptuar interesin mbarëbotëror që ka ngjallur ky libër, që të imponon një lexim shumëfaqësh. Dhe, nëse kësaj i shtojmë faktin se autores i janë dashur rreth dhjetë vjet për ta shkruar, atëherë kuptohet pse ky roman, "Gardalina", i ka paraprirë një suksesi të paralajmëruar.
Personazhi kryesor, Theodor Deker, është edhe tregimtari i romanit, një adoleshent i Manhatanit, jashtëzakonisht i zgjuar dhe shumë i lidhur me të ëmën, një grua e kulturuar dhe e vetmuar, idhnak kundrejt të atit, një ish – aktor i Brodueit dhe i alkoolizuar. Jeta e Theos tronditet gjatë një vizite në muze kushtuar artit flamand.
Pasi djali dhe e ëma kanë kundruar kryeveprën "Gardalina" të piktorit holandez Carel Fabritius, një bombë hedh në erë të gjithë pavionin e muzeut. Mamaja e tij nuk arrin të mbijetojë, por Theoja dhe "Gardalina", ajo pikturë e vogël e çmuar, që në pak penelat përmbledh të gjitha dritëhijet e artit flamand, arrijnë të shpëtojnë.
Theoja, që sapo ka mbushur të trembëdhjetat, i mbijeton këtij atentati terrorist, që ia shkatërroi jetën brenda një çasti. I gjendur vetëm në mes të Nju Jorkut, pa asnjë të afërm ose vend ku të qëndrojë, ai merret nën kujdestari nga familja e pasur e një shoku të shkollës. Në shtëpinë e re në Park Avenue, ai ndihet në siklet, i izoluar nga miqtë e vjetër dhe i sfilitur nga malli për të ëmën.
Për këtë arsye kapet pas së vetmes gjë që ia sillte atij më afër: "Gardalinës", pikturës së vjetër me bukuri unike, që në të ardhmen do bëjë të mundur që ai të depërtojë në mjediset e rrezikshme të kriminalitetit ndërkombëtar. Theoja rritet, burrërohet, dashurohet dhe ndërkohë...
Lidhjen ndërmjet "Gardalinës" dhe Theos do ta zbuloni duke u zhytur në leximin e këtij libri intrigues, që lexohet me ngulm deri në faqen e fundit. Një roman i fuqishëm, kompleks, i shkruar me mjeshtëri, që shpaloset nën sytë tanë tamam si një kryevepër e artit flamand. Tregimtari i këtij libri të josh, të mallëngjen dhe të lëndon, është një nga ata zëra që do të vazhdojë të na flasë edhe pasi të kemi mbaruar librin.
Romani është bërë një bestseller ndërkombëtar, duke qëndruar më shumë se 35 javë si pjesë e listës bestseller të New York Times në Amerikë, si dhe listën bestseller për romanet të Sunday Times në Angli. Ai ka pasur të njëjtin sukses në përkthim, duke qenë në vend të parë në Francë në janar 2014, ku është vlerësuar nga Le Monde si "një roman i madh magjepsës" dhe ku Donna Tartt përshkruhet si "një autore në majën e artit të saj".
Ai ka qenë gjithashtu në vend të parë në listën e bestsellerve në Gjermani. Kurse në Itali është ribotuar dhjetë herë që nga botimi i parë në mars të vitit 2014.
Koment nga The New York Times
"Zonja Tartt e ka vendosur "Gardalinën" e Fabritiusit në qendër të romanit të saj të lavdishëm dikensian, një roman që bashkon të gjitha talentet e saj të dukshme të tregimtarisë, në një vepër të vetme simfonike dhe ngazëllyese, duke i kujtuar lexuesit ndjesinë e këndshme të të qëndruari zgjuar gjithë natën për ta lexuar."
