Sistemi partiak në Shqipëri, Anjeza Xhaferaj

Titulli: Sistemi partiak në Shqipëri
Gjinia: Shkenca politike
Autori: Anjeza Xhaferaj
Shtëpia botuese: UET Press
Viti: 2018
Fq. 170
Pesha: 0.314 kg.
ISBN: 978-9928-236-53-1

Koment nga Tonin Gjuraj

Ky studim synon të kapë thelbin e marrëdhënies ndërmjet organizimit partiak dhe elektoratit. Ai kalon nivelin e analizës nga sistemi partiak te partia, duke investiguar se ç'ndodh brenda sistemit. Partitë politike përfaqësojnë njësitë bazike të ndërveprimit dhe ndryshimit në një sistemi politik.

Ato janë agjentët kryesorë të përfaqësimit dhe konkurruesit kryesorë në zgjedhjet legjislative. Si rrjedhojë, është konsideruar e rëndësishmë të shihet dhe shpjegohet se si ndodh zhvendosja e votave nga një parti te tjetra.

Për rastin e Shqipërisë (Çili, 2002) dhe Kajsiu (2004 dhe 2005), argumentojnë se është sistemi elektoral ai që kushtëzon partitë politike. Megjithëse ka përpjekje për të provuar se në tensionin agjensi – strukturë, partitë politike shqiptare ia dalin të formësojnë strukturën (Xhaferaj, 2012), akoma nuk është studiuar se si lidhen këto ndryshime me strukturën dhe organizimin e partive politike.

Pikërisht këtu qëndron edhe risia e punimit të zj. Xhaferaj. Përveç kësaj, punimi përpiqet të lidhë luhatshmërinë e elektoratit dhe fragmentizimit partiak me strukturën dhe organizimin e partisë, duke konkluduar se dallimi i madh ndërmjet luhatshmërisë në nivel partie dhe luhatshmërisë në bllok, në mungesë të çarjeve shoqërore që do të prodhonin parti programatike, shkaktohet prej zhvendosjes së elektoratit sipas udhëzimeve të krerëve të partive politike.

Një zhvendosje e tillë kërkon një marrëdhënie të fortë me elektoratin, pra një depërtim territorial, por jo atashim ideologjik, gjë që është karakteristike e partisë klienteliste të masave.