Kostandin dhe Athanas Zagrafi, piktorët mesjetarë korçarë në malin e shejntë Athos 1750-1783, Koço Zheku

Në atë masë që beteja për romantizmin i kundërvihet krijimtarisë rutinë, kërkesa për një formë të re, për tëshprehur një ndjeshmëri të re, e vë Bodëlerin pa hezitim në rangun e novatorëve.

Deri në dekadat e fundit, kryesisht për shkak të arsyeve politike, kishte një injorancë të plotë mbi trashëgiminë osmane në Europën Lindore, edhe pse për një gjysmë mileniumi ky rajon ishte pjesë integrale e botës muslimane dhe qytetet e Ballkanit ishin ndër qytetet më të rëndësishme të Perandorisë Osmane.

Shqipëria, si shtet dhe komb, është e përmasave të vogla, midis kombesh jo tepër të mëdha në zonën e Mesdheut, me vende policentrike, ku vetë ajo mund të konsiderohet si më policentrikja, me qarqe dhe qytete që janë qendra të vjetra të shkëmbimeve, si dhe me fshatrat përreth.

Në tërësinë e tyre, kapitujt e Statuteve na paraqesin një jetë qytetare e cila nuk kishte asnjë ndryshim nga ajo që zhvillohej në shumë vende të tjera të ngjashme në Europën mesjetare. Në fakt është fjala për një dokument që na lejon ta vendosim historinë e një pjese të Shqipërisë në kontekstin më të gjerë të historisë të Mesjetës italiane dhe europiane.

Autorja shfaqet mjeshtre e reportazhit problemor, historik, politik e shoqëror dhe sjell risi të naryrës teorike e praktike të këtij zhanri të gazetarisë e publicistikës.

Kjo përmbledhje tërheqëse e hisotrisë së teatrit, e mbështetur në hulumtimet më të fundit shkencore, përshkruan dhe nxjerr në pah arritjet më të mëdha të teatrit gjatë 4500 vjetëve, nga interpretimet festive në Egjiptin e Lashtë e deri te teatri ndërkombëtar, i shumë kulturave të kohës sonë.

Ai që krijon diçka është i detyruar ta bëjë atë të shëmtuar. Gjatë përpjekjeve për ta krijuar, intensiteti dhe beteja për ta krijuar këtë intensitet përherë rezulton me njëfarë shëmtie, ndërsa pasuesit mund ta bëjnë këtë gjë më të bukur sepse ata e dinë se çfarë janë duke bërë.

Në Shqipëri jam ngjitur jo vetëm në shumicën e majave më të larta, por kam zbuluar në këtë rrugëtim vende të një bukurie natyrore të rrallë të tokës, detit, ajrit dhe të trashëgimisë kulturore, të cilat jam përpjekur t'i pasqyroj tek ky album fotografish.

Si lindi e si u zhvillua muzika në rrjedhën e kohës, si u përpunua e u përsos ajo deri sa arriti kulmet e stërhollimit, si lindi opera, simfonia? Si jetuan e punuan kompozitorët e mëdhenj: Bethoveni, Mozarti, Verdi, Çajkovski, Shopeni?

Hyrje në arkitekturë, vepër tashmë klasike - plotësisht e përditësuar në sistemin e vet ikonografik - mbetet një domosdoshmëri për këdo që dëshiron një njohje fillestare të arkitekturës së shkuar dhe të tashme.

Një libër me ilustrime nga shkrimtari dhe ilustruesi britanik David Macaulay që shpjegon teknikat komplekse që u përdorën në ndërtimin e një xhamie të stilit Osman në shekullin e gjashtëmbëdhjetë.

Banda “Vatra” u bë pjesë e historisë së luftës së Vlorës me kurajën e saj për të inkurajuar shpirtin luftarak popullor ballë për ballë me rrezikun, me repertorin e këngëve marshe që mobilizonin ndërgjegjen atdhetare. Kënga “Vlora-Vlora”, që u krijua nga drejtuesi i kësaj bande Thoma Nasi, me tekst të poetit Ali Asllani, i dha identitet kësaj lufte.