Dashnori, Margerit Dyras

Titulli: Dashnori (kopertinë e trashë)
Origjinali: L'amant
Gjinia: Roman
Autori: Margerit Dyras
Shqipëroi: Nasi Lera
Shtëpia botuese: Koha Ditore
Viti: 2005
Fq. 96
Pesha: 0.182 kg
ISBN: 84-9819-044-4

Mbi librin

Fundi i viteve '20 të shekullit të kaluar në Sajgon të Vietnamit. Një 16 vjeçare franceze kthehet në konvikt pasi ka kaluar pushimet verore në familjen e saj të përçarë. Në anijen që kalon lumin Mekong ajo takon një dashnor të paharrueshëm: një kinez i pasur dhe shumë më i moshuar.

Të dy fillojnë një aferë të zjarrtë, e cila është e pazakonshme për shkak të dallimit në moshë dhe normave shoqërore që vlejnë në Azi. Në romanin autobiografik "Dashnori", autorja franceze Margerit Dyras përshkruan etjen e pafundme për seks dhe kënaqësi të një vajze franceze me një kinez.

Mirëpo, kjo aferë kurrsesi nuk guxon të kthehet në dashuri. Dyras e ka shkruar këtë roman në moshë të thyer, kur fytyra e saj ishte rrudhur nga konsumi i tepërt i alkoolit. Kalimi i lumit simbolizon hyrjen në botën e të rriturve. Tani e tutje, kinezi i pasur për çdo ditë e merr vajzën me limuzinë para konviktit dhe me kërkesën e saj ai i tregon asaj fshehtësitë e seksit, ekstazën dhe përjetimet e përndezura.

Ndonëse kinezi i shpall asaj dashuri, francezja dëshiron që ai ta trajtojë vetëm si prostitutë. Kinezi i pasur e fton familjen e vajzës në darka të shtrenjta. Por, nëna e saj kurrë nuk e pranon aziatikun; fundja miqësia me një kinez për banorët e kolonisë franceze në Sajgon është e barabartë me kolapsin social.

Krahas dashurisë me kinezin, autorja ka shkruar edhe një kronikë familjare mbi varfërinë, raportin e vështirë me nënën vejushë dhe për vëllain e dhunshëm. Në fund, kinezi vendos ta respektojë traditën dhe martohet me një kineze të shtresës së lartë, të cilën atij ia kanë zgjedhur prindërit. Gjatë kthimit me anije në atdhe, francezja, ndërkohë 18 vjeçare, është e vetëdijshme se e ka dashur kinezin.

Koment nga Marsel Reish – Ranicki

"Një rrëfim delikat, i cili luhatet mes dashurisë dhe prostitucionit, pa turp, pa krenari dhe pa asnjë gjurmë koketërie... Le ta kuptojë çdokush në mënyrën e vetë këtë roman. Mua më duket se Margerit Dyras ka dashur të thotë: Dashuria nuk është një shajni e zbrazët."

Fragment nga libri

Mund ta gënjeja veten duke kujtuar se jam e bukur si gratë e bukura, si gratë që nuk ua ndajnë sytë, sepse me të vërtetë të gjithë m'i mbërthenin sytë. Por unë e dija se nuk ishte puna te bukuria, por te diçka tjetër për shembull, po, te diçka tjetër, për shembull... te diçka shpirtërore.

Në qoftë se do të doja të dukesha e bukur, mund të dukesha edhe e bukur, po qe se donin të isha e tillë, e bukur ose e këndshme, e këndshme, për shembull për familjen, aspak nuk mund të merrja me mend çdo gjë që ata donin nga unë.

Dhe të besoja. Të besoja se isha tepër tërheqëse. Gjithashtu e dija se sapo ta besoja këtë gjë, ajo do të kthehej në një të vërtetë për atë që më shihte dhe donte të isha sipas shijes së tij. Kështu, mund të isha me ndërgjegjie të qetë, tërheqëse, megjithëse më gërryente vdekja e vëllait. Vetëm nëna është fajtore për vdekjen. Fjalën tërheqëse unë e them ashtu si thoshin për mua, ashtu si thoshin për fëmijët.

Mbi autoren

Margerit Dyras u lind më 4 prill 1914 në Giadinh, një paralagje e Sajgonit (Vietnam). Në moshën 6 vjeçare mbeti pa të atin, ndërsa e ëma, Marie, ishte e detyruar të kujdeset për të dhe dy vëllezërit e saj. Në moshën 18 vjeçare, Dyras u kthye në Francë, ku studioi drejtësinë dhe shkencat shtetërore në Universitetin e Sorbonës.

Më 1939 u martua me poetin Robert Antelme. Pasi u lirua nga kampi i përqendrimit në Dakau, Antelme jetoi një kohë bashkë me Dyras dhe me një burrë tjetër në një "ménage á trois" (shprehje franceze për marrëdhënie mes tre personave). Martesa dështoi për shkak të jobesnikërisë së Dyras, e cila u bë e njohur për shumë afera në Francë.

Famën botërore si shkrimtare ajo e fitoi në vitin 1959 me skenarin për filmin "Hiroshima, mon amour". Për romanin "Dashnori", i cili u botua në vitin 1984, Margerit Dyras u shpërblye me çmimin e njohur "Goncourt". Dyras vdiq më 3 mars 1996 në Paris.