Iluzionet Monetare, Adrian Civici

Titulli: Iluzionet Monetare, Mashtrimet e Mëdha
Gjinia: Ekonomi
Autori: Adrian Civici
Shtëpia botuese: OMBRA GVG
Viti: 2011
Fq. 420
Pesha: 0.59 kg
ISBN: 978-9928-06-001-3

Mbi librin

Iluzionet monetare nuk janë një dukuri e re dhe as e panjohur. Gjatë pesë apo gjashtë shekujve të fundit, ato janë shfaqur valë – valë, njëra pas tjetrës duke krijuar përshtypjen se askush nuk ka dashur të mësojë e të nxjerrë konkluzionet e duhura si për shkaqet e lindjes së tyre ashtu edhe për pasojat, shpesh katastrofike për shtete, kontinente apo mbarë globin.

Duket sikur krizat monetare e financiare kanë qenë e do të jenë bashkudhëtaret e përhershme të zhvillimit dhe kapitalizmit. Në të gjitha rastet, konkluzioni mbi shkaqet e tyre ishte pothuajse i njëjtë: neglizhimi i fenomenit të spekulimit financiar si pasojë e euforisë për mundësinë pa limit që të krijon paraja dhe tregu financiar. Aq e vërtetë është kjo sa në shumicën e librave apo studimeve në këtë fushë, fjalia e fundit është pothuajse e njëjtë në formën e pyetjes lakonike: cila pritet të jetë kriza e radhës?

Individë të ndryshëm duke shfrytëzuar dëshirën pa limit të njerëzve për të fituar para dhe për t'u bërë shpejt të pasur, kanë ndërtuar me dhjetëra skema financiare mashtruese. Shumë prej tyre kanë zënë vend në analet e historisë njerëzore, nganjëherë edhe si krijesa me një inteligjencë gjeniale megjithëse në sensin e gabuar.

Personazhe si Therese Humbert, Marthe Hanau, Charles Ponzi, Ivar Kreuger, Alexander Stravisky, Maria dos Santos, Yasuo Hamanaka, Serguei Mavrodi, Angelo Haligiannis, Wang Feng You, Lou Perlman, Giancarlo Parreti, Bernard Madoff etj. janë tashmë në listën e "mashtruesve të mëdhenj". Historia dhe "vepra" e tyre dëshmon si miopia njerëzore ndaj iluzioneve monetare është e lartë, se mjafton që dikush të ofrojë në mënyra nga më të çuditshmet fitime marramendëse por të lehta në dukje, dhe menjëherë mijëra e miliona njerëz vrapojnë t'i besojnë atij paratë dhe shpresat e tyre.

Megjithëse lista e "mashtruesve të mëdhenj" është e gjatë, përsëri të krijon përshtypjen e një historie që duket sikur askush nuk do ta mësojë apo të mësojë prej saj...! John Kenneth Galbraith: ata që nuk i njohin mësimet e historisë, do të jenë vazhdimisht të ndëshkuar që t'i përsërisin ato... Albert Ainstein, kur e pyetën se përse jemi kaq të pasigurtë përballë krizave monetare u përgjigj në mënyrë lakonike: 'dy gjëra janë të padiskutueshme: universi dhe mëndje shkurtësia njerëzore...megjithatë, për universin nuk do të isha aq i sigurtë". Isaac Newton, mbasi kishte humbur gjithë kursimet e tij si pasojë e shpërthimit të flluskës financiare të vitit 1720 deklaronte me dëshpërim se "unë mund të parashikoj lëvizjen e trupave qiellorë, por jo çmendurinë e njerëzve".