Titulli: Me sytë ulur
Origjinali: Les yeux baissés
Gjinia: Roman
Autori: Tahar Ben Jelloun
Shqipëroi:Nonda Varfi
Shtëpia botuese: Toena
Viti: 2014
Fq. 328
Pesha: 0.401 kg.
ISBN: 978-99943-1-980-0
Mbi librin
Një vajzë e vogël në një fshat jugor maroken. I ati ka shkuar të punojë në një vend që ajo e quan "Lafrance". Ditën kur ai kthehet për të marrë familjen për të jetuar në Paris, gjithçka përmbyset. Mbajtëse e një të fshehte, vajza e re hyn njëherësh në adoleshencë dhe në mërgim. Si do t'i pajtojë ajo trashëgiminë dhe ndryshimin? Kërkimi i saj tronditës dhe i dhembshur është ai i një komuniteti të tërë.
Koment nga L'Express
"Tahar Ben Jelloun shkëlqen në rrëfimin e legjendave, që edhe ato në vetvete mbartin histori të tjera. Deri në pafundësi..."
Fragment nga libri
Ajo ishte si të gjitha moshataret, as shumë e urtë, as shumë ngatërrestare, por kishte sy të mëdhenj, që lëshonin një dritë të ëmbël dhe vezulluese. "Me këta sy të mëdhenj, - i kishte thënë gjyshi, - do të shohësh gjëra të papëlqyera, gjëra që shpirti nuk do t'i pranojë, por do të kesh urtësinë dhe dëshirën që të mos thuash asgjë, t'i lësh burrat të selitin fatkeqësinë, gënjeshtrën dhe tradhtinë; do ta lësh tokën t'i përpijë dhe do të jesh e vetmja që do ta dish përse burrat e hapin me duart e tyre varrin.
Do të shohësh, gjithashtu, gjëra të mrekullueshme: lëndina, ku çdo pemë do të jetë pasqyrë e kthyer nga dielli që jep dritë, lule dhe fruta. Do të shohësh ditën që zbardh fillimisht në sytë e tu dhe nderet në male dhe lumenj. Sytë e tu do të jenë vendi, ku çdo natë që do të kesh kaluar, do të lërë një copë nga ëndrrat e tua, ku historia do të derdhet në një histori tjetër, ku drita e mëngjesit do të lërë alfabetin e të fshehtës.
Ky nuk është privilegj, por kështu ndodh. Ndërgjegjja ime dhe fati të kanë zgjedhur ty. Dora ime u drejtua nga vështrimi yt dhe dallova së largu një rrufe si shkreptimë hareje, si vetëtimë bamirëse, që zbriste nga qielli dhe miratonte gjestin tim.
Ti do të jetosh gjatë dhe do të kesh fatin të shohësh vdekjen që vjen, jo nga sëmundja dhe vuajtjet e tua, por nga fjalët e para të së fshehtës, të cilat do të vijnë e do të mblidhen në gjuhë dhe do të mund t'i shqiptosh pa u druar nga asgjë ngaqë ato nuk janë e fshehta jote, por lëvozhga e tyre, ajo çka t'i mban në zemër dhe në shpirt.
Si qepë me shumë lëvore që bien ngadalë. Kur ta kuptosh thelbin, do shqiptosh fjalinë që ke bërë vetë; fjalët do të rrëzohen si pirg thëngjijsh në mangall, të mbledhur nga dy duar të hapura; do të rilindin nga fryma e gruas shtatzënë, ndërsa e fshehta do të përcillet njëherësh me grahmat e fundit. Kështu ndodh.
Mosha jote do të përcaktohet nga dëshira e heshtjes. Tani, uli sytë te dora ime; vendosi duart te kraharori im; shikoje këtë hi që shndrit nga thëngjij të ndezur; aty është e fshehta; siç e sheh, bëhet fjalë për një thesar që të tjera duar kanë varrosur nën ullirin e dyzetë në jug të varrit të mbesës së stërmbesës të stërgjyshit tonë.
