"Historia e gruas së fotografit” është emri me të cilin e njohin të gjithë, ato pak herë që e përdorin, por, në të vërtetë, ajo është edhe historia e vetë fotografit, ose më saktë, është historia e teorisë së tij mbi rëndësinë e gjërave të vogla.
Përrallat e treguara nga Mitrush Kuteli përbëjnë pjesën më të rëndësishme të letërsisë shqiptare, një frymëzim për një numër të madh veprash të tjera letrare që pasuan përgjatë dekadave. Tregime të Moçme Shqiptare përbën një klasik të të gjitha kohërave.
Për shumë vite me radhë Enver Hoxha i imponoi historisë versionin e tij. Ai rezulton i paturpshëm për t'i transformuar ngjarjet, për t'i fshirë ose zhdukur personazhet dhe për të ngritur në histori një protagonist të vetëm: atë vetë.
Duke lexuar "Prillin e thyer" kuptohet lehtësisht përse dhe me çfarë force Ismail Kadare është pasionuar për tragjedinë dhe për dy përfaqësuesit më të shquar të saj, Shekspirin dhe Eskilin. "Miku, besa dhe gjakmarrja janë rrotat e mekanizmit të tragjedisë antike, dhe të futesh në mekanizmin e tyre është të shikosh mundësinë e tragjedisë."
TitulliBukuroshet e fjeturaAutoriJasunari KavabataPërktheuLili BareShtëpia botueseABC, 2007
Mbi novelën
Bukuroshet e fjetura” dhe tregimet e tjera të këtij koleksioni, trajtojnë temën e idolizimit të virgj&eum
TitulliBukuroshet e fjeturaAutoriJasunari KavabataPërktheuLili BareShtëpia botueseABC, 2007
Mbi novelën
Bukuroshet e fjetura” dhe tregimet e tjera të këtij koleksioni, trajtojnë temën e idolizimit të virgjërisë, degradimin, fetishimin e trupit etj. Pjesa më e bukur është përshkrimi që Kavabata i bën anatomisë femërore të bukurosheve të fjetura, si dhe këndvështrimi që i jep një të moshuari që e ndjen se është i moshuar, por mjaftueshmërisht i ri për të hyrë në një vend të tillë. Mos prisni surpriza. Më e mira është që të shijoni përshkrimet e autorit.
Mbi autorin
Jasunari Kavabata, (Yasunari Kawabata), është një shkrimtar i shquar Japonez që fitoi çmimin Nobel në letërsi për prezantimin e mendjes Japoneze në novelat e tij. Lindi në Osaka në 11 qershor 1899 në një familje të kulturuar. I ati ishte mjek, por vdiq kur Kavabata ishte vetëm 3 vjeç. Një vit më vonë, i vdiq edhe e ëma ndërsa në 1914, i vdiq gjyshi. Vetëm një vit më parë, pati humbur gjyshen. Kavabata ra kështu në mënyrë të vazhduar në përballjen me vdekjen e njerëzve të vet dhe kjo eksperiencë la gjurmë të thella te vepra e tij, e cila shpesh trajton problemin e vdekjes apo vetminë e jetës. Te Ditari i një 16-vjeçari, vepër e realizuar pak kohë para se të humbte gjyshin por që u botua më 1925, Kavabata paraqet emocionet e veta nga pikëllimet që i ndodhën.Pas vdekjes së gjyshit, Kavabata u mor nën përkujdesjen e familjes së të ëmës. Gjatë shkollës fillore, u inspirua të bëhej piktor. Pavarësisht se nuk u bë, ruajti interesin për artin përgjatë të gjithë jetës së tij. Vendosi të bëhej shkrimtar ndërsa kryente shkollën e lartë në Tokio. Karriera e tij në letërsi fillon në këtë kohë, kur ai filloi të shkruante ngjarje dhe ese për revista të vogla apo gazeta lokale.Kavabata lexoi autorë kontemporanë Japonezë të shkollës së Thuprave të Bardha dhe përkthime nga shkrimtarë Danezë dhe Suedezë. Që nga fillimi i karrierës së tij, kritikoi shkollën natyraliste, në atë kohë, në modë dhe u afrua me filozofinë më delikate dhe lirike që rridhte nga letërsia Japoneze. Gjatë kohës që ishte student, njohu Kikuchi Kan, një shkrimtar dhe redaktor të revistës Bungei Shunju. Më 1923 u bashkua me stafin e revistës.Kur u laureua më 1924, sëbashku me miq të tjerë, themeloi revistën letrate Bungei Jidai. Kjo revistë ishte pikënisja për një shkollë të re shkrimtarësh, neopercepsionistët, të cilët kritikonin njëkohësisht natyralizmin dhe lëvizjen e Shkrimtarëve Proletarë të orientuar politikisht. Më 1954 u zgjodh anëtar i Akademisë Japoneze të Arteve. Ai fitoi çmimin Nobel në letërsi më 1968. Kreu vetëvrasje më 16 prill 1972.
Meqë kishte zgjedhë kthjelltësinë e mendjes, meqë pa dashje kishte zbulue rastësinë, braktisjen, lirinë e tmerrshme të vetdijes, Baudelaire – i asht vu para nji alternative: meqë nuk ka parime të gatshme tek të cilët të mbahesh, ai, ose duhet të amullojë në nji indiferentizëm moral ose atij vetë i duhet me shpikë të Mirën a të Keqen.
Çfarë strukture familjare keni njohur? Nuk dhashë asnjë përgjigje. A mbani mend ndonjë pamje mbresëlënëse nga ati apo nga nëna juaj? Isha përgjigjur: të mjegullt. E gjykoni veten djalë (apo vajzë) të mirë? Nuk kam qenë kurrë djalë.
Mundi për të shkruar një tregim është po aq intensiv sa mundi për të nisur një roman. Sepse në paragrafin e parë të romanit duhet të kesh përcaktuar gjithçka: tonin, stilin, ritmin, gjatësinë dhe madje karakterin e ndonjërit prej personazheve.
Romani "Shosha", një bestseller ndërkombëtar dhe romani i preferuar i vetë autorit, është një histori dashurie që nuk harrohet lehtë, e vendosur në Varshavën çifute, në vigjilje të shkatërrimit të saj.
Vepra voluminoze është shkruar dhe është botuar dy vjet pas marrjes së Çmimit Nobel në Letërsi në vitin 2006. "Muzeu i pafajësisë" është një histori magjepsëse dashurie, me një shtritje të gjatë në kohë dhe një densitet të lartë emocional.
Poeti i njohur turk Ka, i cili prej vitesh jeton si emigrant në Gjermani, kthehet në atdhe. Ai rrugëton për në verilindje të vendit dhe mbërrin në qytetin kufitar Kars, dimrat e të cilit janë të acartë e të akullt.
Ashtu si Dante që ecën nga rrethi në rreth për të arritur në ferrin apo parajsën e tij, edhe Samuel Beckett vendos secilin nga tre protagonistët kryesorë të romaneve të trilogjisë së tij, "Molloy", "Malone vdes" dhe "E paemërtueshmja", në një rreth të shquar mirë, me qëllim që ata të arrijnë, mbase hiçin.
Nga mjedisi i qetë dhe i huaj i shtëpisë së saj angleze, Etsuko, një grua japoneze që tashmë jeton vetëm, largon vështrimin nga e tashmja e dhembshme për të kërkuar gjetkë kuptimin dhe arsyen e jetës së saj. E angështuar nga vetëvrasja e vajzës së madhe, ajo kthehet pas me mendje deri në Nagasaki, menjëherë pas Luftës së Dytë Botërore, ku në shkretinë...
Në Barcelonë, një prostitutë e vjetër trajnon qenin e saj të qajë në varrin që ka zgjedhur për veten. Në Vienë, një grua përfiton nga dhuntia e saj për të parashikuar të ardhmen dhe kthehet në falltaren e një familjeje të pasur.
Tregimi "Muri" i Zhan Pol Sartrit është një raport i shkruar në vetën e parë i protagonistit Pablo Ibieta mbi një situatë ekstreme njerëzore. Para ekzekutimit ai rrëfen mbi përshfaqjet psikologjike dhe fiziologjike, të cilat te ai i shkakton vetëdija e vdekjes së afërt.
Qyteti i Piurës, në veri të Perusë, me pyllin e virgjër që e rrethon, është kuadri i kësaj "komedie njerëzore", që gëlon nga personazhe, ngjarje intime dhe aventura të mëdha.
"Je dhi"- i thosha, shpesh, shpirtit dhe mundohesha të qeshja për të mos ia plasur vajit, "je dhi o shpirt i ngratë; ke uri dhe, në vend që të hash mish e bukë e të pish verë, merr një letër të bardhë dhe shkruan: mish, bukë , verë. Dhe ha letrën".
Tregimet e përfshira në këtë vëllim janë: Imazhi, Boll, Imagjinata vdiq imagjinoje, Pip, Mëpakësia, Shkretuesi, Për t'i dhënë fund prapë, Shkrehje l, Shkrehje ll, Shkrehje lll, Shkrehje lV, Diku larg një zog, Vetëkqyrje, Thepisje, Parë gabim thënë gabim.
Shpalosur përmes përshkrimit të fotografive dhe drekave të ditëve të pushimit, kjo “autobiografi jopersonale” ndërkall edhe ekzistencën tonë në fluksin e një praktike të padëgjuar të kujtesës, me një gjuhë të mprehtë dhe të stërholluar dhe arrin t’ia dalë që “të shpëtojë” një histori brezash, duke lidhur jetën dhe vdekjen, nën dritën verbuese të bukurisë...
Nga thellësitë e së ardhmes gjatë kësaj jete absurde që kisha bërë, një frymë e pakuptueshme ngjitej drejt meje duke kapërcyer vitet e pajetuara dhe kjo frymë rrafshonte në udhë e sipër gjithçka më shtrohej përpara në ato vite po aq të zbrazëta që po jetoja.
TitulliBukuroshet e fjeturaAutoriJasunari KavabataPërktheuLili BareShtëpia botueseABC, 2007
Mbi novelën
Bukuroshet e fjetura” dhe tregimet e tjera të këtij koleksioni, trajtojnë temën e idolizimit të virgj&eum
