Titulli: Në udhën e shqiptarizmës
Origjinali: Në udhën e shqiptarizmës
Gjinia: Shkenca politike
Autori: Vangjel Koça
Shtëpia botuese: Plejad
Viti: 2010
Fq. 376
Pesha: 0.431 kg
ISBN: 978-99956-57-37-6
Fragmente nga libri
Po! E drejta e mendjes është një detyrë e çdo njeriu të lirë. Ose më mirë: ka të drejtë të mendjes ai njeri që ndjen edhe një detyrë që i përgjigjet kësaj të drejte. Brenda në shoqëri s'mund të kuptohet e drejta pa detyrë. Në një tërësi shoqërore harmonike s'ka të drejtë që të mos kundërpeshohet me një detyrë.
Çdo pjesëtar i shoqërisë ka të drejtë të mendjes. Kjo do të thotë: çdo njeri është i lirë të ketë një mendje, duke e blerë këtë të drejtë me ndjenjën e përgjegjësisë së kësaj mendjeje. Kur mungon kjo ndjenjë, e drejta bie poshtë, siç bie edhe disku i peshores kur s'ka një peshë analoge në diskun tjetër. Për "Idenë e Madhe" mund të kenë mbetur akoma tokat shqiptare të Jugut...
Por shpejt Greqia do të kuptojë njëherë e mirë se dhe këto toka, bashkë me disa të tjera që ajo ka akoma padrejtësisht në dorë të saj, janë mall i pakontestueshëm dhe i paparashkrueshëm i banorëve më të vjetër e më trima të Gadishullit Ballkanik, me gjakun e të cilëve është formuar akoma edhe shteti i sotëm grek.
Përpjekjet shqiptare do t'i japin "utopisë" greke shuplakën e fundit dhe do ta detyrojnë popullin grek të gjejë udhën e tij të drejtë, atë udhë që do t'i takojë në Ballkanin e ri sipas mundësisë dhe zotësisë së tij.
Mbi autorin
Vangjel Koça alias Vangjo Nirvana lindi në Gjirokastër më 1900. Mbasi kreu arsimin e mesëm në gjimnazin e njohur "Zosimea" të Janinës, u diplomua për jurisprudencë në Itali. Që në moshë të re u mor me gazetari, fillimisht në gazetën "Drita" e më pas "Demokratia" të Gjirokastrës. Në këtë të fundit mbajti disa vjet radhazi rubrikën "Lëvizje mendore".
Si bashkëthemelues i lëvizjes ideologjike të neoshqiptarizmës, drejtoi fletoren "Neo – shqiptarizma", gazetë vërtet jetëshkurtër, por me jehonë deri në ditët tona. Revista "Përpjekja shqiptare" ka në themel edhe mendimin sociofilozofik të Vangjel Koçës. Në shërbim të lëvizjes mendore shqiptare përktheu "Dialogjet" e Lukianit, "Manualin" e Epiktetit dhe "Bisedë për metodën e Dekartit". Mbetet një nga intelektualët më të shquar të viteve 1930. Vdiq aksidentalisht në gusht 1943.
