Titulli: Perandori ose syri i erërave
Origjinali: L'emperador o l'ull del vent
Gjinia: Roman
Autori: Baltasar Porcel
Shqipëroi: Bashkim Shehu
Shtëpia botuese: Toena
Viti: 2016
Fq. 288
Pesha: 0.301 kg.
ISBN: 978-9928-4254-5-4
Mbi librin
Në atë verë të vitit 1809, ujërat e qeta dhe të kthjellëta të gjirit të Kabrerës ndriçojnë me një dritë të keqe zbarkimin e nëntë mijë ushtarëve të ushtrisë perandorake. Ata janë syrgjynosur, pas kapitullimit në Baleare, në atë ishull të vogël të shkretë, pa ligje, pa shpresë, pa rrugëdalje, të robotizuar në copëza të hedhura në zbrazëtinë kozmike.
Një veteran i këtyre trupave napoleoniane propozon, më 1850, rrëfimin dantesk të tragjedisë. Nga e kaluara, si nga një pus pa fund, kujtesa nxjerr në sipërfaqe vuajtjet e këtyre ushtarëve, marioneta të thjeshta, kukulla të mjera të shpërfytyruara, pre të instinktit më kafshëror të mbijetesës; imazhi enigmatik i një togeri të ekzaltuar, hije shpirthumbur e perandorit e brejtur nga ambicia; dy motra të dashuruara me të njëjtin burrë, duke ia sakrifikuar ëndrrat e tyre etjes së tij për pushtet.
Si një rezonancë e rrymave të mëdha morale dhe ideologjike të Revolucionit Francez, protagonistët e Kabrerës janë hedhur në syrin e erërave përmes një Deus ex machina: masë ripërtypëse dhe e bindur, figura emblematike të dikotomisë së fuqishme të natyrës njerëzore, viktima të përjetshme të prirjes sonë të çmendur për të arritur gjithmonë të paarritshmen.
Ky roman, me qasje njëherazi politike, filozofike dhe epistolare, regëtin nga një forcë e gjallë, madhështore dhe e dhunshme siç është shqiponja perandorake.
Fragment nga libri
Nuk ia vlen ta vazhdoj këtë rrugë, jo. Ajo që u bë, u bë. Dhe nuk e ndreqim dot, sepse, siç kam zbuluar, e habitur, bota nuk ka të bëjë fare me gjëra që mund të ndreqen, bota është botë dhe, gjithsesi, jemi ne që e përjetojmë atë me një shpirt të tmerrshëm ose me zambak në dorë. Dhe nuk di se ç'jemi ne e kush jemi, Magdalena, kush jam unë?...
Çfarë ishim ne të dyja, Magdalena? Krijesa të kushtëzuara nga pritja: të presësh një dasmë, të presësh një psherëtimë, të presësh Kungimin e Shenjtë të Altarit, të presësh kalimin e ditëve të njëpasnjëshme që s'kanë të mbaruar dhe të natës së populluar me mungesa.
Dhe ishim tetëmbëdhjetë vjeçe, dhe murgesha na kishte mësuar frëngjishten dhe na vinte të lexonim konteshën La Fajet dhe viskontin Shatobrian, çfarë emocioni zërat e tyre prej ndjenje të pacak, ndërsa në Alkerinë e Zezë, në Orlandis, në Qytet, në Majorka, gjithçka sikur ndodhte apo sikur ishte synonte pikërisht për ta ndrydhur dhe për ta fosilizuar. Kësisoj, ne prisnim vërtet Kalorësin e Heshtës dhe të Trëndafilit.
Asnjëherë s'kishim parë libra si ata të murgeshës, në shtëpi kishim vetëm "Mesharin romak", një "Histori të Shenjtë" me vizatime, "Poezitë e kahershme" të mjeshtrit Bardolet, romanthin "Gretrudi" ose "Përshpirtnia birnore"... I dinim përmendësh. Nuk dinim asgjë. Prandaj, Zherar dë Flëria, në atë pasdite dhe në atë çudi, nuk mund të ishte tjetërkush përpos atij që vinte i thirrur nga zemra e etur dhe e fshehur.
Ti i di të gjitha këto po aq mirë sa unë, Magdalena, ndonëse s'kemi folur për to: e mora me mend që e merrje me mend, kur të pashë tek e pe të hynte me mua në oborrin e Alkerisë së Zezë, të përbindshëm, të gjithë ne tek përftoheshim në lëpirje hijesh nën dritën e fenerit të portalit, që luhatej në errësirë nga të shtyrat e erës.
Mbi autorin
Baltasar Poercel lindi më 1937 në Andrax, Barcelonë. Ai mbetet një nga figurat më të famshme të letërsisë katalane. Autor kronikash dhe romancier, Baltasar Porcel ka lënë një vepër të konsiderueshme, të vlerësuar me çmime prestigjioze, si: çmimi "Sant Jordi", çmimi "Josef Pla" dhe Çmimi i Kritikës Letrare spanjolle për librin "Caballos hacia la noche".
Porcel u vlerësua, në vitin 1999, me çmimin letrar "Boccaccio Europa" në Toskanë për të gjithë veprën e tij. Ndërsa në qershor të vitit 2003, libri "Perandori ose syri i erërave" u nderua me Çmimin Mesdhetar për romanin e huaj. Ky roman është një ndërthurje e romanit historik, policor dhe ekzistencialist. Ai bazohet mbi një fakt historik: mijëra robër të ushtrisë së Napoleonit burgosen në ishullin e Kabrerës.
