Tigri, Tomislav Marijan Bilosnic

Titulli: Tigri
Origjinali: Tigar
Gjinia: Poezi
Autori: Tomislav Marijan Bilosnic
Shqipëroi: Jehona Spahiu, Mustafa Spahiu
Shtëpia botuese: Poeteka & Ideart
Viti: 2011
Fq. 160
Pesha: 0.25 kg
ISBN: 978-99956-29-78-6

Mbi librin

Libri Tigri është nga librat e rrallë jo vetëm të Tomislav Marijan Bilosnić-it. Përballë lexuesit rri një vepër 'monotematike', nga ato që, duke vëzhguar një 'objekt' të vetëm - tigrin, të yshtin drejt gjykimit të gabuar se ngado që ta kthesh e sado të mahnitesh, dikur do të përballesh me monotoninë e këtij sfinksi.

Kësaj ndjesie i bashkëngjitet edhe dijenia vrastare për ekzistencën e poezive të tjera mjeshtërore kushtuar kësaj egërsire epike, me sy të ashpër dhe me lëkurë të butë, kësaj qenieje në zhdukje, e cila falë vargjeve të errëta dhe vezulluese të W. Blake, B. Yets , R. Tagore, R. Emerson, E. Pound, J. L. Borges-it, sot jeton më shumë si krijese poetike, se sa se si krijesë natyrore.

Në mënyrë paradoksale duket se numri i kopjeve të librave poetikë kushtuar tigrit do e kalojë përherë numrin e tigrave të mbetur ende gjallë... Libri i Tomislav Marijan Bilosnić vjen si variacioni më i plotë mbi një temë, shkruar mbi një lëkurë gjithë blana, ku poeti ngulit përfytyrimet, vizionet, vetveten, përvojat e njerëzimit dhe lidhjet e tij të çuditshme, aq të largët për viset, por jo për shpirtin e njerëzor.

Një tigër metaforik u shfaq një ditë rrugëve paqësore të Zarës... I ngjashëm me vetë Bilosnić-in, të cilit i erdhi rasti jo të luante me një lodër pelushi, as të dilte shëtitje me tigrin e lidhur, as të bëhej bir tigrash, siç shprehet Natalia Ginzburg, por të kalëronte mbi tigër apo, siç thekson Ivan Savić Mor, të shkruante një Tigriadë.  Do mjaftonte të lexonim pa ndërprerje sikur edhe vetëm titujt në pasqyrën e këtij libri, për të krijuar një poeme madhështore kushtuar tigrin ose asaj gjurme që ai ka lënë mbi qenien humane...

Koment nga Dr. Živko

"Përmes tigrit poeti ndërton një pikëpamje të mrekullueshme kubistike në gjithësinë e ekzistencës së tij. Për këtë arsye Tigri i poetit është edhe dramatik edhe epik e heroik. Jo vetëm simbolet e forta të cilat e mbajnë fuqimisht lentimin në tonalitetin thuajse të njëjtë, por pikërisht metonimizimi i kohëpaskohshëm i Tigrit dhe formësimi sipas biografisë vetjake, lënë tek lexuesi gjurmën më të thellë poetike...

Tigri kështu bëhet Áelës, dashuri për t'u kredhur në shpirtin vetjak, mëvetësinë më të fshehtë, tërësi për analizën e biografisë kohore, faktografike dhe intelektuale. Tigri për atë është i njëjti mjet poetik siÁ ka qenë Laura për poetin e parë të madh modern Petrarkën, që analizoi jo vetëm dashurinë e tij, por edhe kuptimin e ekzistencës vetjake në këtë dashuri.

Pyetjet e W. Blake për tigrin janë ato që ndikojnë mbi vetëdijen e Bilosnić-it. Ai tigrin e shtrin dhe e zhvillon në Ádo gjë: "ky tigër me shtatin prej hëne", "Suora luna", siÁ shprehet Shën FranÁesku, të cilin disa interpretues e kanë cilësuar si panteist, ndërsa ne, në mënyrë analoge dhe në kuadër të transformatios së Bilosnić-it, mund të themi se ai është pantigrist."

Mbi autorin

Nižić Tomislav Marijan Bilosnić, (1947), cilësuar shpesh si një 'l'enfant terrible' është poet, prozator, eseist, studiues arti, piktor dhe fotograf i njohur kroat, krijimtaria e të cilit ndeshet që nga librat e veÁantë e gjer tek leksionet dhe tekstet shkollore. Librin e vet të parë e botoi ne vitin 1968 dhe në 40 vjet jetë artistike, rreth 50 libra mbajnë emrin dhe frymën e tij.

Veç poezisë, me 30 ekspozitat vetjake, ai vlerësohet gjithashtu edhe për pikturën, prej së cilës është cilësuar shpesh si zgjatim në kohë i shkollës së Jackson Pollock-ut, ndërkohë që pastelet, akuarelet e grafikat e tij spikasin për ndjeshmërinë ndaj ngjyrës dhe dritës mesdhetare.

Krijimtaria e Tomislav Marijan Bilosnić është përkthyer në italisht, gjermanisht, anglisht, turqisht, shqip, spanjisht, polonisht, rusisht, rumanisht, japonisht e sllovenisht. Shqiptar për nga rrënjët stërgjyshore, një nga arbanët e Zemunikut të Zarës në Istria. Në një nga udhëpërshkrimet e tij ai shprehet: "Shqiptarët e parë erdhën në Zemunik gjatë muajit maj të vitit 1727. Në këtë mërgim të parë të madh, stërgjyshi im i largët, nga ana e nënës, gjithashtu erdhi në Zemunik. Mbiemri i tij ishte Paleka (Paloka) me emrin Doka."