Titulli: Një vdekje shumë e ëmbël
Origjinali: Une morte très douce
Gjinia: Roman
Autori: Simone de Beauvoir
Shqipëroi: Edmond Tupja
Shtëpia botuese: Onufri
Viti: 2006
Fq. 128
Pesha: 0.189 kg
ISBN: 978-9928-433-93-0
Koment nga Anila Sulstarova
Në këtë rrëfim biografik, Simon de Beauvoir ndriçon thellë disa marrëdhënie të pranishme në jetën e gjithkujt, por që shihen ndryshe nga secili prej nesh në varësi të historive vetjake, formimeve intelektuale, që ndikojnë në mënyrën sesi e ndërtojmë marrëdhënien tonë me humbjet dhe sfidat.
Vepra, falë stilit, ka një ritëm të fuqishëm emocionesh. Intensiteti emocional dhe filozofik e ftojnë lexuesin e vëmendshëm të pasurohet përmes kuptimit, përjetimit të situatave, marrëdhënieve me të përditshmen, jetën, vdekjen. Stili, në përshkrimin e ngjarjeve, perceptimeve, përjetimeve dhe hollësive (ndonjëherë në dukje të parëndësishme), shfaqet i thjeshtë, me fjali të shkurtra, por emocionalisht dhe psikologjikisht ai është shumë i ngarkuar. Që mendja ta përtypë mirë paragrafin, duhet të jesh i sigurtë që e ke kuptuar plotësisht çdo fjalë apo frazë të tij.
Filozofia e veprës nxjerr në pah raportin që njeriu krijon me fundin e tij, përpjekjet që bën për ta pranuar ose sfiduar atë. Ky raport jepet në mënyrë të hollësishme artistike dhe filozofike te personazhet. Të tërë vendosin një raport me fundin, vdekjen. I gjithë ky mozaik marrëdhëniesh shpie në stacione përsiatjeje mbi atë që jemi, mbi kontributet dhe gabimet njerëzore.
Simon de Beauvoir ndriçon një pjesë të rëndësishme, të pamohueshme të jetës, fëmijërinë, impaktin e fuqishëm të figurave qendrore gjatë fëmijërisë, si dhe ndikimin që ushtron pranimi ose mohimi i plotë apo i pjesshëm i prindërve. Duke pasur parasysh sesi ka ardhur tek unë "Një vdekje shumë e ëmbël", dalloj në të disa linja që gërshetohen mes tyre. Njëra, që shtrihet në mbarë veprën, lidhet me mënyrën se si shihet apo, më së shumti, sfidohet vdekja.
Në të gjithë veprën, luftën më të ashpër me vdekjen e zhvillon personi që, pavarësisht se e ndjen që vdekja po i avitet dukshëm, pavarësisht nga dhimbjet, ëndrrat apo bisedat e përgjuara, mohon afrimin e fundit. Dëshira për të jetuar, dëshira për të ëndërruar, për të pasur një të nesërme, një program të qartë për të ardhmen, gëzimi dhe mirënjohja për interesimin e njerëzve ndriçojnë atë pjesë të shpirtit njerëzor të bazuar në një instikt të lindur, por të rritur e të zbukuruar me dhe për hollësitë e së përditshmes, instiktit të jetës.
Sado që vdekja, në mënyrë cinike, skalitet në tërë qelizat e Fransuazës, ajo e lufton atë në mënyrë shumë njerëzore, me shpresë. Në çdo faqe të veprës, shpaloset në mënyrë tronditëse përpjekja që ajo bën për t'i dhënë kuptim ditës, për të shënuar ngjarje në jetën e vet. Lufta për jetën kundër fundit, vdekjes, përshkruhet me betejën që zhvillohet në strukturat e personalitetit të Fransuazës.
Mbi autoren
Simon de Beauvoir lindi në Paris më 9 janar 1908. Deri në maturë, studimet i kreu në një shkollë katolike. E diplomuar si pedagoge filozofie më 1929, dha mësim në Marsejë, Ruan e Paris deri më 1943. Para Luftës së Dytë Botërore, shkroi "Kur shpirtërorja del në plan të parë", që pa dritën e botimit vetëm në vitin 1979.
Vepra e saj e parë e mirëfilltë letrare konsiderohet "E ftuara" (1943), pastaj vijnë "Gjaku i të tjerëve" (1945), "Gjithë njerëzit janë vdekatarë" (1946), "Mandarinët", roman me të cilin fitoi çmimin "Concourt" më 1954, "Shëmbëlltyrat e bukura" (1966) dhe "Gruaja e këputur" (1968). Përveç librit të mirënjohur "Seksi i dytë", botuar më 1949, që u bë pikë referimi për lëvizjen feministe botërore, vepra teorike e Simon de Beauvoir përfshin sprova filozofike dhe polemike si "Privilegje" (1955) dhe "Pleqëria" (1970).
Ka botuar gjithashtu, nga viti 1958 deri më 1972, katër vëllime me kujtime: "Kujtimet e një vajze shumë të edukuar", "Forca e moshës", "Forca e gjërave" dhe "Në fund të fundit", të cilave iu shtua, në vitin 1964, rrëfenja "Një vdekje shumë e ëmbël". Pas vdekjes së Sartrit, botoi librat: "Ceremonia e lamtumirës" (1981) dhe "Letra Kastorit" (1983) me një pjesë të letrave të panumërta që kishte marrë prej tij. Vdiq më 14 prill 1986.
