Titulli: Autiku dhe pëllumbi
Origjinali: De autist en de postduif
Gjinia: Roman
Autori: Rodaan Al Galidi
Shqipëroi: Irena Rama
Shtëpia botuese: Pegi
Viti: 2017
Fq. 152
Pesha: 0.188 kg.
ISBN: 978-9928-228-97-0
Mbi librin
Gereti është biri autik i një nëne të alkoolizuar, Zhaninës. Ajo nuk e di kush është babai i tij, kështu që bëhet për të nënë, baba, gjyshe e gjysh, ndërsa ai kthehet në qendrën e jetës së saj. Djali ka një mendje të jashtëzakonshme, të dëlirë e të pafajshme, si dhe një zhvillim gjuhësor të habitshëm: ai e merrte gjithçka fjalë për fjalë, sikurse i thuhej.
Atij i pëlqen të çmontojë e të montojë përsëri objekte të ndryshme, e në këtë mënyrë zbulon talentin e tij për të ndërtuar violina, i cili do ta bëjë të famshëm në tërë botën.
Kur Gereti largohet nga shtëpia për të jetuar vetëm, ai krijon një lidhje të çuditshme me një pëllumb postar, i cili niset nëpër shtegtime të mistershme e kthehet gjithmonë te Gereti. Falë tij, heroi ynë arrin të njohë njerëz nga më të ndryshmit. Njëri prej këtyre shtegtimeve të pëllumbit postar do ta ndryshojë përgjithmonë jetën e djaloshit.
Gereti dhe jeta e tij na shtyjnë të imagjinojmë sjelljen tonë në një botë ku përkufizimi, gjithnjë tepër shtrëngues, i "normalitetit" shpërbëhet hap pas hapi. Në vitin 2011, Rodaan Al Galidi u shpall fitues i Çmimit Europian për Letërsinë për këtë roman.
Fragment nga libri
Atë të diel, Gereti i vështroi pjesët e veçanta të violinës për një kohë të gjatë. Aty, në atë dyqan sendesh të përdorura, ai kishte zbërthyer e çmontuar shumë pajisje, makineri dhe aparate, por asnjëherë ato nuk i kishin bërë kaq shumë përshtypje sa i kishte bërë kjo violinë.
Nuk ishte as emri i Antonio Stradivarit dhe as viti i largët i ndërtimit të saj – këto nuk i interesonin fare – por ishin tingujt në atë kasetë, të cilët e kishin shndërruar dyqanin e sendeve të përdorura në një tjetër botë. Një botë ku gjithçka kishte kuptim.
Më parë, Gereti besonte te telat që lidhnin aparatet dhe pajisjet me njëri – tjetrin, por tani e kishte kuptuar se arti qëndronte tek ai tel i mrekullueshëm që nuk lidhte vetëm pajisjet dhe aparatet, por bashkonte gjithçka.
Për Geretin, arti e bënte botën më të madhe se dyqani i sendeve të përdorura. "Arti shndërron drurin në një violinë, violinën në një shpirt dhe i bën gishtat të ngrihen lart në fluturim", mendoi Gereti.
Mbi autorin
Rodaan Al Galidi (1971) është shkrimtar dhe poet holandez me origjinë irakene, arratisur prej Irakut më 1992. Ai mbërriti në Europë si klandestin e më pas u integrua më së miri në jetën holandeze.
Vëllimi i tij me poezi "Vjeshta e Zorros" (2007) ishte pjesë e listës së përzgjedhur për Çmimin e Poezisë, ndërsa romani "Lumi i etur" (2009) ishte ndër të përzgjedhurit për Çmimin për Letërsinë e Re në Holandë.
Romani i tij "Autiku dhe pëllumbi" (2011) është fitues i Çmimit Europian të Letërsisë dhe është përkthyer në disa gjuhë, ndër të cilat: danisht, suedisht, maqedonisht, çekisht, bullgarisht, tashmë edhe në shqip.
Vëllimet me poezi "Madhësia e vetmisë" (2012) dhe "Më mirë jo, u përgjigj dashuria" (2013) janë pritur shumë mirë nga kritika.
