Paqe e rrenuar, David Andelman

Titulli: Paqe e rrënuar
Origjinali: A shatered peace
Gjinia: Histori
Autori: David A. Andelman
Shqipëroi: Abdurrahim Myftiu
Shtëpia botuese: Toena
Viti: 2008
Fq. 332
Pesha: 0.53 kg
ISBN: 978-99943-1-436-2

Mbi librin

Për më shumë se gjysmë shekulli është pranuar nga shumica se hakmarrja e shfrenuar kundër Gjermanisë dhe Perandorisë Austro – Hungareze, e cila qe guri i themelit të Traktatit të Versajës, krijoi rrethanat që shpunë pashamangshmërisht drejt Luftës ll Botërore. Më pak i kuptuar e më pak i pranuar është ndikimi i thellë i këtij Traktati në shumë anë të tjera të botës, ndikim që jehon e gjëmon deri në ditët tona në Lindjen e Mesme, në Lindjen e Largët, në Ballkan dhe doemos në Irak. Në "Paqe e rrënuar", korrespondenti veteran për botën e jashtme, David A. Andelman hedh një vështrim të ri, të freskët në Traktatin e Versajës si pikë zanafille për shumë nga çështjet më të rënda ndërkombëtare të sotme.

Kjo histori kuptimplote vë në dukje një periudhë gjashtëmujore e kaluar me kohë. Andelmani e përqendron vëmendjen në gabimet e shumta të kryera prej paqëtuesve, gabime që shpunë në kriza e gjakderdhje nga Algjeria në Kosovë e në luftëra nga Izraeli në Vietnam. Duke u ndalur kryesisht në vendet e vogla e në lojtarët e vegjël të bisedimeve, ndër ta edhe në figurat si Ho Shi Min dhe Sharl de Gol, të cilët më vonë do të bëheshin emra të shkruar me shkronja të mëdha, ai ndjek rrjedhojat e Konferencës së Parisit në krejt vijën e historisë së shek. XX e të fillimit të shek. XXI. Përfundimi ku arrin është i pakëndshëm: jo vetëm qëndrimi paternalist, i padije dhe egoist i Fuqive të Mëdha, që gdhendën Traktatin e Versajës, shpunë në ato pasoja katastrofike të parathëna asokohe, por politika aktuale e vendeve të zhvilluara të botës shpesh i përsërit dhe i ripohon po ato gabime.

Andelman, gjithashtu, na jep një tablo të gjallë të asaj shtjelle sociale plot shkëlqim e shpesh të rrëmujshme, që shoqëronte bisedimet: Elsa Maksuell jepte pritjen e parë në sallon; djaloshi Frenkin Delano Rusvelt u vinte rrotull vejushave të Parisit, duke turpëruar të shoqen Eleanor; princesha dhe zotërinj të rinj me veshje ceremoniale vallëzonin me hare nën tingujt e freskët e të vrullshëm të xhazit amerikan dhe të gjitha këto ndërkohë që kryeministrat Zhorzh Klemanso dhe David Llojd Xhorxh përpinin me sy harta të mëdha, duke ndarë territore dhe duke përforcuar gjendjen e vendeve të tyre botërore kryesore në dekadat e ardhshme.

I plotësuar me citime konkrete nga ditarët dhe nga letërkëmbimi i pjesëmarrësve, si dhe me fotografi të pabotuara më parë nga punimet dhe mjediset e konferencës, "Paqe e rrënuar" ndihmon për të ndryshuar mënyrën se si gjykohet për historinë e shek. XX, për ndikimin e kësaj historie në ngjarjet aktuale dhe ku duhet të shkojmë tani e tutje. Komente mbi librin "Rregullimet që Konferenca e Paqes bëri pas Luftës l Botërore i kam ndeshur prapë kohët e fundit në qendër të vëmendjes si një nga faktorët kryesorë të strukturës së botës së sotme. Ballkani, Lindja e Mesme, Iraku, Turqia dhe disa pjesë të Afrikës i kanë problemet e sotme, pjesërisht, falë këtyre bisedimeve.

Komente mbi librin

"David Andelman risjell të gjallë gjithçka: idealet e larta, kompromiset e ulëta, personalitetet e jashtëzakonshme që erdhën në Paris më 1919. Dhe e lidh atë valle diplomatike kohësh të largëta me problemet e sotme për të hedhur dritë mbi kohën tonë të trazuar. Një vepër tjetër e jashtëzakonshme për këtë temë me rëndësi jetike."

Ambasadori Richard Holbrooke

"Konferenca e Paqes në Paris në fund të Luftës l Botërore ishte çasti i parë dhe i fundit i shpresës së kulluar për paqe në historinë e çështjeve botërore. Presidenti Woodroë Wilson ishte magjistari i kësaj aspirate, ai ngjalli shpresa të mëdha te popujt kudo. David Andelman, gazetar dhe rrëfimtar klasik, na ka dhënë këtë rrëfim magjepsës të asaj shprese që ra njëherë e përgjithmonë në cekëtinat e naivitetit e të cinizmit pragmatik."

Leslie H. Gelb, New York Times

"Rregullimet e dështuara për paqen pas Luftës l Botërore kanë qenë objekt i shumë librave të mirë. Në shumë anë, "Paqe e rrënuar" i David Andelman – it është më i miri syresh. Është shkruar në mënyrë të ngjeshur e bindëse. Për më tepër, shpjegon më qartë se çdo vepër tjetër se si dështimi i paqëtimit më 1919 përcaktoi historinë e mëvonshme e madje atë të ditëve tona."

Ernest R. May, Universiteti i Harvardit

"Është fuqia dhe magjia e librit të ri të David Andelman, "Paqe e rrënuar" që na dëften me kthjelltësinë e një reporteri të shkëlqyer dhe me dramën dhe imtësitë e shtjelluara me dorën e një romancieri të shkëlqyer se ne ende jemi të mbërthyer në grackën e punëve të lëna lëmsh në Traktatin e Versajës. Andelman na shpie në Kore, Vietnam, Gjirin Persik dhe në Irak në epokën tonë të trazuar. Rrëfimi i tij është plot gjallëri nga ngjyrat, konfliktet dhe njerëzit interesantë. Nuk mund të gjenim udhërrëfyes më të mirë për këtë periudhë."

Richard Snow, kryeredaktor, American Heritage

Mbi autorin

David A. Andelman, kryeredaktor i Forbes. com, gazetar që ka dërguar njoftime nga më se 50 vende të Europës, Afrikës, Azisë dhe Lindjes së Mesme, si korrespondent në botën e jashtme për New York Times dhe CBS News, dhe redaktor për biznesin në New York Daily News; anëtar i Këshillit për Marrëdhëniet e Jashtme. Banon në qytetin New York si dhe në Canadensis të shtetit Pensilvenia, me të shoqen, Pamela Title.