Qyteti ilir pranë Selcës së Poshtme, Neritan Ceka

451 farenhajt është tashmë një klasik i letërsisë botërore ku ngjarja zhvillohet në një të ardhme distopike. Sot, mesazhi që përçon kjo vepër ka fituar rëndësi më shumë se kurrë më parë.

Nëpërmjet krahasimeve të shumta dhe shfrytëzimit të burimeve historike përcaktohet vendi që zënë fortifikimet në Shqipëri në kuadrin e perandorive të mëdha, si dhe marrëdhëniet e ndikimet reciproke në rrethana dhe faza të caktuara historike. 

It would be inappropriate to consider Apollonia the Pompeii of Albania, given the sheer richness of the archaeological heritage concentrated there. An important economic and cultural centre, continuously, over a thousand years, it was gradually abandoned during the Middle Ages.0

Do të nisim një udhëtim nëpër kështjellat e lashta iliro-shqiptar dhe do të njihemi me ngjarje nga të tëra periudhat historike. Kështjellat tona janë të shumta, e gjenden në të katër anët e vendit. Por ç’janë kështjellat? Si ndërtoheshin?

Butrinti (Buthrotum i lashtë), i cili gjendej në bregun epirot në pjesën e ngushtë të ngushticës së Korfuzit, gëzonte një pozicion të shkëlqyer buzë detit dhe liqenit të mbrojtur të Butrintit. Ky pozicion dhe mundësia natyrore për të patur një port të qetë bënë që Butrinti të kthehej në një nga stacionet kryesore të rrugës që lidhte Italinë dhe Sicilinë...

Historia e Butrintit, qytetit – port antik është e lidhur ngushtë me historinë e mbarë botës mesdhetare. Duke ofruar ankorim dhe akses në brendësi të Ballkanit malor, pozicioni strategjik i Butrintit në pikën e kontrollit të ngushticës mes Shqipërisë dhe Korfuzit i ka dhënë formë rëndësisë së tij që nga kohërat më të hershme deri në luftrat napoleoniane.

Arkeologu Neritan Ceka eksploron në këtë libër lidhjen iliro-shqiptare.

Për periudhën e hershme e dimë se Apollonia kishte një sistem të tillë ku pakica e lirë e popullsisë sundonte mbi shumicën jo të lirë. Megjithatë Aristoteli e konsideron këtë qeverisje si demokraci.