Librat me te shitur 2008

 Libri përmbledh arritjet më të rëndësishme shkencore të deritanishme në këtë fushë ndërdisiplinore dhe paraqet debatet teorike mbi formimin e kombeve dhe mbi aspekte të ndryshme të ndërveprimit të nacionalizmave me dukuri të tjera politike dhe shoqërore.

Disa nga kritikët mendojnë se ky është libri më të mirë i Orwellit, një analizë e shoqërisë, plot humor, me një mendjekthjelltësi që shkrimtari duket se e mësoi nga eksperienca jo aq e këndshme e Luftës Civile të Spanjës.

Reduktimi i demokracisë, shkarkimi i barrës mbi të varfrit dhe shtresat e mesme, shkatërrimi i solidaritetit ndërmjet njerëzve, manipulimi i zgjedhjeve, përdorimi i frikës dhe fuqisë së shtetit për të mbajtur në kontroll “plebenjtë”. Dhjetë parime - të trajtuara në po aq kapituj ndriçues - të cilat, nëse nuk do të dimë të reagojmë, do të na çojnë në...

Prej tij ka filluar mbretërimi i arsyes, që është e pandashme nga liria. Nëse hebrenjtë mbështesnin të pafundmen dhe shpresën, grekët të fundmen dhe arsyen, të dy bashkohen te një ide e cila ishte themeli i Perëndimit. 

Elitat komuniste, në vitet e para të sjelljes në pushtet të diktaturës së proletariatit, i kushtuan një vëmendje të posaçme edhe vlerësimit të traditës, duke ndërtuar një hierarki të re kulturore e artistike. 

Njohja e historisë së tyre do të na ndihmojë të njohim jo vetëm historinë fetare të shoqërisë shqiptare, por edhe marrëdhëniet që ato kanë pasur me shtetin sundues, nga i cili jo pak ka qënë i varur fati i tyre historik. 

Por i gjithë korpusi i shkrimeve të tij evidenton problematikat kryesore të veprës së tij: qasja ndaj historisë, liria e besimit dhe ajo politike, një qëndrim të ri, madje edhe kritik të një katoliku të devotshëm për çështjet e Kishës Katolike.

Duke shpjeguar natyrën e tiranisë, vepra vë në pah se ky pëlqim është i konstruktuar, por, edhe se, kur populli e provon tiraninë për një kohë të gjatë, mësohet me të keqen.

 Detyra e shtetit është vetëm siguria, e kuptuar si zotërim i pacenuar i lirisë së njeriur, e pra shteti vendoset për të ruajtur liritë dhe ndërhyn veç kur njëri dëmton lirinë e tjetrit, parim që Humboldt-i e futi në mendimin politik.