Sfide harrimit, Ali Podrimja

Titulli: Sfidë harrimit
Origjinali: Sfidë harrimit
Gjinia: Ese
Autori: Ali Podrimja
Shtëpia botuese: Onufri
Viti: 2006
Fq. 160
Pesha: 0.22 kg
ISBN: 978-99943-42-10-X

Koment nga Bashkim Kuçuku

Sfidë harrimit do të thotë të luftosh harrimin ose më drejtpërdrejt të mbetesh në kujtesë duke theksuar shkakësimin qeniesor të artit poetik. Në rrafshin e qeniesisë njerëzore sipas filozofisë, nxitja e vërtetë psikologjike dhe qëllimin vetjak, për të cilin krijohet poezia dhe çdo art tjetër, është dëshira e pakuptuar për të kundërshtuar vdekjen apo harrimin që vjen bashkë me të.

Pikërisht poezia e përzgjedhur e sfidon, sepse e tejkalon atë dhe i shpie poetët në mbretërinë gjithmonë të ndriçuar të kujtesës. Por, para se të jetë interpretues, Ali Podrimja është edhe një përpunues, përzgjedhës dhe paraqitës i pasionuar dhe me shije të hollë, që do të thotë se është edhe një ofrues i pjesës më cilësore të saj. Madje, esetë dhe hulumtimet kanë qenë kryesisht parathënie në përzgjedhjet që ka përgatitur. Ai nuk jeton dhe përjeton vetëm me poezinë e tij, por me krejt poezinë shqipe.

Tekst nga Ali Podrimja

Në relacionin Romë – Padovë kishte bredhur një patriark i letrave shqipe me një dorëshkrim, të cilin sapo e kishte botuar, ishte kthyer në Kosovë të kryente detyrën e meshtarit dhe të ndante fatin me popullin. Vihet në krye të kryengritësve shqiptarë pa marrë parasysh cilit besim i takonin. Në marshim për në veri të Shqipërisë vdes nga kolera.

Turqit të egërsuar nga trimëria që kishte treguar, e zhvarrosin dhe e poshtërojnë duke ua hedhur gjymtyrët e tij qenve. Vendi i varrit të tij gjendet afër shtëpisë sime në Prishtinë, ku shpesh kalimtarët para bustit të tij hedhin nga një karafil. Zotëria që kishte zbritur nga Roma quhej Pjetër Bogdani. Jetoi dhe veproi në shekullin XVI. Madhështia e tij si krijues qëndron te poezitë filozofike për Sibilat, që gjenden në veprën e tij "Çeta e Profetëve", kryesisht me motive biblike, të pranishme edhe në letërsinë mesdhetare. E përmenda këtë se ka një histori të dhimbshme dhe prin në listën tepër të gjatë të krijuesve shqiptarë që ranë si luftëtarë për çështjen kombëtare.

Por "ajo që mbetet e krijojnë poetët" thotë Martin Hajdeger. Me gjasë në Monparnas të Parisit, shkrimtari i shquar Migel Asturias kishte pyetur kolegun e tij, ambasadorin shqiptar: A ka mjegull në Shqipëri? Zotëria nga Tirana preras iu kishte përgjigjur: Ka. Madje shumë. Kaq mjaftonte për shkrimtarin nga Kolumbia e largët të konstatojë se aty ku ka mjegull, ka mite dhe legjenda.

Ky detaj e kishte intriguar një shkrimtar tjetër të shquar, Ismail Kadarenë, të përpunojë këtë fenomen në veprat e tij. Vërtet a ka mjegull dhe në pellgun e Mesdheut? Rrezatimi i eposeve të mëdha të njerëzimit, që u krijuan në këtë anë, nxit të mendosh se pyetja e Asturias ishte me vend... Duke u përballur me të ardhmen të kujtohet konstatimi i Italo Calvinos tek e rilexonte "Komedinë Hyjnore" të Dantes, se "bota është e organizuar në një sistem, në një rend, në një hierarki, ku gjithçka gjen vendin e vet".

Tekst i lexuar në Manifestimin Interkontinental në Romë, 2006