150 Barceleta, Stefan Çapaliku

Duke nxjerrë njerëzimin lakuriq, këto dy rrëfenja ngrenë një pyetje: A është e mundur të kesh një vdekje të mirë? dhe: çfarë do të thotë me të vërtetë të jetosh?

“Një jetë e tërë” e Robert Seethaler-it është shumë larg idilit alpin dhe letërsisë tradicionale për vendlindjen. Romani i tij nuk ka të bëjë me botën paqësore dhe të pashqetësuar në male, siç paraqitet ajo shpesh nëpër broshura. Përkundrazi, Seethaler-i përshkruan anën e errët dhe skamnore të një jete, e cila është shumë e varur nga trillet e natyrës.

Kongoli shkruan autobiografinë e tij të dytë teksa shenjat që i ka lënë reagimi ndaj të parës, jo vetëm që nuk i janë shlyer por janë të pashlyeshmne. E megjithatë ai guxon sërish, duke i lënë, ata që s’janë dakord, të qetë në kundështitë e tyre.

Mirupafshim atje lart është një roman emocionues dhe i guximshëm që rrëfen trazirat e periudhës së parë të pasluftës, iluzionet e armëpushimit, hipokrizinë e Shtetit që lëvdon të vdekurit, por harron të gjallët, neverinë e ngritur në virtyt.

Mirë se erdhe në këtë eksplorim të mrekullueshëm të Perëndisë, jetës dhe besimit! Në këtë udhëtim, do të ecësh përkrah një burri, i cili kishte shumë pyetje dhe dyshime në zemrën e tij. Ai quhet Nikodem. Nikodemi pati mundësinë t’i bënte Perëndisë pyetjet që kishte dhe t’i shprehte dyshimet e tij. Ai mund të ketë pasur ndonjë pyetje të njëjtë me të tuat...

Këto përralla magjepsëse, që flasin për histori të vërteta dhe të mbinatyrshme, dashuri dhe martesë, pushtet dhe ndëshkim, pasuri dhe varfëri, i rrëfen Sheherazadja. Përralla e parë ngjan me fillin, në të cilin mblidhen, porsi perlat, gjithë përrallat e tjera, e krijojnë një gjerdan të shumëçmuar rrëfenjash.

Në rutinën plot zhurmë e rrëmujë të Manhatanit, spikaste sjellja e dashur e një mjeku autopsie që shëtiste me një tufë trëndafilash të bardhë në dorë. Por këto lule nuk mund ti nuhaste kushdo. Ata marrës fatlumë do të kishin bekimin e përjetësisë dhe mallkimin që, me sy hapur, të shihnin se çfarë fshihej pas buzëqeshjes së ëmbël të doktorit.

Në një vështrim të parë, krijohet përshtypja se kureshtjen për librin e mbajnë gjallë dy bashkëbiseduesit: Stalini dhe Pasternaku. Nga një shqyrtim më i thellë, një personazh i tretë, më pak i njohur se ata, poeti Osip Mandelshtam, ndonëse nuk merr pjesë në bisedim, zë vendin kryesor në të.

Te antologjia e vdekjes do gjeni një preambul mbi vdekjen në pikpamje filozofike; një shqyrtim të shkurtër antropologjik mbi vdekjen në kulturën shqiptare; mbi varrezat si “qyteti ideal”, duke marrë si shembull “Varrezat e Ermajit” në Shkodër, si dëshmi e gjallë e qytetërimit përëndimor.

Combining these with typically Dickensian elements of burlesque and farce, the novel is eminently suited to dramatic adaptation. So great was the impact as it left Dickens' pen that many pirated versions appeared in print before the original was even finished. 

Kujtimet e tij përbëjnë një burim të rëndësishëm për historinë e Shqipërisë të asaj kohe. Robert Elsie

How did we get to this point? How are the wealthiest 1% influencing the lives of the other 99%? How can we separate money from politics? What would a genuinely democratic election look like? How can we redefine basic concepts like 'growth' to increase equality and quality of life for all?

Zheltkov, një “njeri i vogël”, po raskapitet nga dashuria për princeshën Vera Sheina, një zonjë e shoqërisë së pasur e cila pothuajse nuk është e vetëdijshme për ekzistencën e tij.