"Historia e gruas së fotografit” është emri me të cilin e njohin të gjithë, ato pak herë që e përdorin, por, në të vërtetë, ajo është edhe historia e vetë fotografit, ose më saktë, është historia e teorisë së tij mbi rëndësinë e gjërave të vogla.
Përrallat e treguara nga Mitrush Kuteli përbëjnë pjesën më të rëndësishme të letërsisë shqiptare, një frymëzim për një numër të madh veprash të tjera letrare që pasuan përgjatë dekadave. Tregime të Moçme Shqiptare përbën një klasik të të gjitha kohërave.
Për shumë vite me radhë Enver Hoxha i imponoi historisë versionin e tij. Ai rezulton i paturpshëm për t'i transformuar ngjarjet, për t'i fshirë ose zhdukur personazhet dhe për të ngritur në histori një protagonist të vetëm: atë vetë.
Duke lexuar "Prillin e thyer" kuptohet lehtësisht përse dhe me çfarë force Ismail Kadare është pasionuar për tragjedinë dhe për dy përfaqësuesit më të shquar të saj, Shekspirin dhe Eskilin. "Miku, besa dhe gjakmarrja janë rrotat e mekanizmit të tragjedisë antike, dhe të futesh në mekanizmin e tyre është të shikosh mundësinë e tragjedisë."
Titulli: Ngjyra mbi detOrigjinali: Ngjyra mbi detGjinia: PoeziAutori: Alban BalaShtëpia botuese: IdeartViti: 2008Fq. 136Pesha: 0.18 kgISBN: 978-99956-29-02-1
Fragmente nga libri
Kënga e parë
Mbi zemrën time e vije kokën.Dhe pulsi im ish një përrallëQë s'e besove kurrë.
MahnitemSi s'përgjakeshe me aortën timeTek ndillje fëmijërinë në një lojë litari.
Dashuria është yll për të kuptuar largësitë,Është vullneti i vetmisë, që nevojit harrim,Shkallarja e zjarrit përgjatë brinjëve, kordëE fytit pa ajërShiMbi errësirë.
Pastaj ishe fshehur si ylli nën retëE vullkanit që harrova ndezur,Kishe ikurSi ujrat shkojnë në det të kthjelltëPër të vdekur...
Kënga e dytë
Jetoj. Iki. Vdes prej një fjaleDhe rilind nën lëkurë së bashku me djersën.Në trupa të huaj këndoj këngë pa kuptimPër dashurinë.
Por kënga është tjetër.
Çdo trup është një vegël që këndon;Njeriu i vuan të gjitha.Atëherë vdes dhe ylbereBëhen gjërat që desha.
Plot sy është minuar jetëjeta ime.Duart i kam mbushur me lamtumira.Zëri më dridhet si një fishkëllima
Fëmije.
Nuk këndoj dot më.Nuk qaj dot më.
Ajo është një krijuese e talentuar e krahasimit... Ky mjet shfaqet shumë unik tek Lleshanaku. Është me rëndësi të theksojmë që ekziston rreziku, që ky mjet, mund të kthehet në zakon, por në përgjithësi krahasimet e Lleshanakut veprojnë më tepër si një akt skicimi, duke përcaktuar koordinata të saktë në një territor, që për në, për fat, mbetet i panjohur...
Në poezinë e Ilire e Zajmit vërejmë një zhvendosje të kuptimeve të para të fjalëve, zhvendosje kjo e determinuar nga reagimi që shpërthen kundër robërisë, traditës, padrejtësisë etj.
Poezitë nuk vijnë thjesht si përjetime të çastit apo çlirime spontane të shpirtit, por të strukturuara sipas një mendimi poetik të qartë, me një vetëdije autoriale të qëndrueshme dhe të qëllimshme.
E tërë poezia e Nuries është në thelb dashuri, një dashuri që e shumfishon veten. Madje edhe zgjatimet e inatit e protestës ndaj mendësisë "maçiste", ndaj fatthënës kursimtare kundruall gruas, s'janë veçse prodhime të një dashurie elementare, të një dashurie që e sheh me keqardhje botën e dalë boje e që vjen si grumbullim i vjetër, i brezit të gjyshes, i...
Të shkosh në ishullin prej mishi të poetit Ali Podrimja, të dëgjosh këngën e bardit modern… të besosh... të zbulosh…të bësh diçka…të thuash…Se kur atdheu është përgjysmë, ndodh e kundërta, dhembja e poetit shtohet...
Poezitë dhe imazhet e këtij grupimi nuk janë romantike, edhe kur flasin për dashurinë. Romantizmi pushon që qeni i tillë, sapo ngre krye ironia apo grotesku, që i bën poetët e këtij grupimi "të rrezikshëm".
Ngjarje në tokë, një përmbledhje e veprës së poetit dhe politikanit shqiptar Preç Zogaj, flet për përvojën kolektive të popullit shqiptar gjatë periudhës që çoi drejt rënies së komunizmit në Europën Lindore dhe menjëherë pas saj.
