Trimëritë e Mërkur Buas, Zani i Koronit

The year is 1478. Europe is under attack. Ten years after the death of their champion, Scanderbeg, the Albanians and the Venetians continue to resist the Turks, defending their fatherland and buying time for Western Europe to prepare for the coming onslaught.

Në shek. XV-XVII, Shqipëria joniane, apo viset që atë kohë u përfshinë në sanxhaqet e Vlorës, Delvinës e Janinës, u përfshinë nga një dinamikë historike e jashtëzakonshme. Si vendi ku kishin lulëzuar disa nga principatat më të shquara shqiptare, ky territor u kthye, pas pushtimit osman, në segmentin më të ndjeshëm të marrëdhënieve të Perandorisë së...

Autori ka zgjedhur të shpërfaqë përpara lexuesit faktet dhe ngjarjet më të rëndësishme e më gjurmëlënëse të historisë, gjuhës e kulturës shqiptare, duke ballafaquar dëshmitë dhe interpretimet e ndryshme e shpeshherë, nëpërmjet analizave të imëta, duke artikuluar një qëndrim e vlerësim të vetin mbi to.

Në gjithë universin ai shihte vetëm veten e tij, ai nuk donte gjë tjetër veç vetes dhe punonte vetëm për të. Natyra e tij përmbante fillesën e çdo pasioni njerëzor; gjithë jetën e tij të gjatë ia kushti zhvillimit dhe plotësimit të tyre.

Periudha nga shekulli XVI deri në fillim të shek. XVIII shënon një etapë të re me kushte historike shumë të vështira për popullin shqiptar. Pushtimi osman, që arriti të vendosej në shumicën e tokave shqiptare në vitin 1479, e çoi vendin në një gjendje të mjerueshme.

Deri në dekadat e fundit, kryesisht për shkak të arsyeve politike, kishte një injorancë të plotë mbi trashëgiminë osmane në Europën Lindore, edhe pse për një gjysmë mileniumi ky rajon ishte pjesë integrale e botës muslimane dhe qytetet e Ballkanit ishin ndër qytetet më të rëndësishme të Perandorisë Osmane.

Mbi bazën e burimeve të shumta, në një pjesë të madhe të panjohura e të zbuluara prej tij në arkivat e Venedikut, studjuesi i njohur i Mesjetës shqiptare, Prof. Pëllumb Xhufi, evidenton rolin e luajtur në ngjarjet historike të atyre shekujve nga shqiptarët e Labërisë, të Himarës, të Delvinës e të Çamërisë.

Padigliones nuk i intereson shumë ana monumentale e Gjergj Kastriotit. Ai ka për qëllim ta paraqesë heroin si nyja e një familjeje të madhe, patriotike, së cilës, ndër të tjera, i detyrojmë edhe simbolin kombëtar të shqiponjës dykrerëshe.

Ndërtimet e kultit mysliman me shumëllojshmërinë e tyre, zënë vend të rëndësishëm në tërësinë e arkitekturës së Mesjetës së Vonë (shek. XV-XIX). Ato ngrihen në të gjitha trevat e banuara nga shqiptarët gjatë këtyre shekujve, si dëshmi të qarta të një periudhe të historisë së popullit shqiptar dhe të ndërtimeve në veçanti.

Dalin në dritë dokumentet e Arkivit Osman të Kryeministrit në Stamboll

Skënderbeu ishte jo vetëm një nga ushtarakët më të shquar të shek. XV. Ai ishte gjithashtu një realist politik. Historiani që studion burimet dokumentare lidhur me karrierën e tij gjen dëshmi të pareshtura të qartësisë së vizionit të Skënderbeut.

"Gjenealogjia e Ali Pashë Tepelenës", është një libër, me të cilin studiuesi Dorian Koçi plotëson një pjesë të rëndësishme në fushën e kërkimeve rreth pashait karizmatik, i cili me bëmat e tij tërhoqi vëmendjen e poetëve dhe artistëve më në zë të kohës së tij.