Ismail Kadare: Një desidencë letrare, Jean Paul Champseix

Një nga teoricienët më të njohur francezë të letërsisë bashkëkohore, Gerard Genette (1930-2018) vjen me këtë libër në të cilin krijon një teori sistematike mbi analizën e shkrimeve të Marcel Proust, në veçanti të serisë Në kërkim të kohës së humbur.

Autori shkruan për një varietet temash, që nga historiku i shtypit në Shkodër, te kritika ndaj hegjemonisë kulturore të elitës postkomuniste shqiptare, te recensione për vepra letrare të botuara gjatë këtyre viteve. 

Vepra e Kadaresë, në letërsinë shqipe, është më e pasura, njëherësh, dhe më e larmishmja e shekullit XX, emblemë e identitetit dhe e origjinalizmit të saj në botë. Edhe kritikat e studimet në gjuhët e tjera, prej kohësh dhe në vazhdim, e cilësojnë ndër të mëdhatë, parësore, një nga përfaqësueset e letërsisë europiane të shekullit XX, mbështetur nga...

I shkëlqyer, i frymëzuar, plot erudicion të lavdishëm, Letërsia dhe zotat është kulmi i studimeve të jetës së Roberto Calassos, për vendin dhe rolin që kanë zotat në imagjinatën njerëzore.

Në mesin e “mitologjive” të krahasuara në përmbledhjen e parë të Cohenit janë ato greke, hebreje dhe të krishtera (…) fjalët e Cohenit e sfidojnë Fjalën.

Për çdo produkt të kulturës, e përcaktojmë vlerën në përputhje me qëllimin që e bën atë të domosdoshëm. Dhe ky produkt, nuk sjell vetëm pasojat për të cila u ndërtua por edhe pasoja të paparashikueshme të cilat po i quajmë efekte anësore. 

Më erdhi natyrshëm të mendoj se fenomeni që trajton autori Visar Zhiti, një nga shkrimtarët bashkëkohorë më të lexuar shqiptarë, i kalon kufijtë e një akti etiko-letrar, civilizues dhe emancipues për të tërë korpusin e letërsisë dhe të kulturës moderne shqiptare dhe hyn pa trokitur në një realitet tragjik.

Lexuar si dy leksione frymëzuese para studenteve të dy kolegjeve të vetme për vajza në Britaninë e Madhe në vitin 1928, Një dhomë më vete konsiderohet njëkohësisht një ese mbi shoqërinë, një ese mbi letërsinë dhe një roman modernist, një i tillë që përdor shkrimin si art dhe jo thjesht si mjet shprehës.

Kode zakonore në dramaturgjinë shqipe" shtrihet mes periudhave të ndryshme historike të Shqipërisë, ndërsa bën analizën e disa veprave të rëndësishme e të mirënjohura, ku hulumton përdorimin e kodeve zakonore në to, si edhe qëllimin pse i ka përdorur autori

Dokument i papërsëritshëm dhe i pabjerrshëm, në faqet e të cilit regëtin magjepsja e një qyteti si Praga, sfond mbresë lënës i bisedave të Kafkës me mikun e tij riosh.

Viteve të fundit estetika dhe letërsia kanë përjetuar një periudhë transformimi të thellë: estetizimi i përhapur që karakterizon botën aktuale, imagjinarja që gjithnjë e më tepër merr trajtë pamore, revolucioni i studimeve kulturore, ia kanë ripërcaktuar kufijtë

Ç’është në të vërtetë budallallëku? ...s’duhet të lë pa e vënë në dukje që unë si shkrimtar ka kohë tashmë që e njoh budallallëkun mjaft mirë, bile mund të them me gojën plot se në shumë raste kam pasur edhe marrëdhënie kolegjiale me të.