Dhomat pa mure, Arta Marku

Për nji pjesë të madhe të autoriteteve "misterioze" binomi "gegë – toskë", ose edhe kufizat e tij të marra veç e veç, janë fjalë pa ndonji kuptim, janë "historizëm", fjalë të kohës së Nuhit, gjithsesi pa landësi e përmbajtje.

I rashë me forcë drurit të vjetër, të lashtë, aq sa dukej si kishte mbirë aty që kur kishte qenë fidan. Nga brenda doli një burrë mbi të 50-tat. A mund të flasim bashkë, ju lutem? Nuk prita të merrja pëlqimin dhe vijova: Si është puna e aeroportit? A ma shpjegoni me detaje?

Në këtë libër, Kongoli risjell një personazh të njohur të tij, inspektorin Sabit Kurti. Në prag të pensionit, ai ngarkohet me një detyrë të fundit, disi të veçantë, të shmangë vrasjen e paralajmëruar të një personin VIP. S'dihet kush do të jetë viktima, as vrasësi, as motivet e vrasjes.

Në kushtet e një luftë të pashpallur dhe në gjendje të shtetrrethimit, ajo përballej më një ushtri dhe aparat represiv, i cili nuk kishte përballë asnjë armik real, pos përbërësve identitarë të një populli, siç ishin gjuha, historia, shkrimi, eposi, gojëdhenat etj.

Të gjitha ato, e të tjera të ngjashme, ishin kenaqesi që merrnin vlere kur i mwisheshin, si degët me gjethe nje trungu peme, kuptimeve të jetës, njërin prej te cileve ai e kishte zbuluar dy javë më parë, në Paris, me te dale prej studios se doktorit, dhe ai kuptim ishte te genet baba, babai i Besés, babai i pazevendesueshem i saj.

Kujtimet përzgjaten edhe pas Luftës, ndërsa autori mbeti në Itali dhe bëri një karrierë të shkëlqyer si inxhinier zbatues dhe kërkues shkencor pranë qendrave kërkimore e laboratorëve të indrustrisë kimike. Gjithsesi, përgjatë kujtimeve e rrëfimeve rrëfyesi mbetet kryesisht në hapësirat e rrëfimit të mbresave e gjurmëve që lidhen me përjetimet intime e...

Ç’është ky roman shqiptar postmodernist? A ka lidhje me tipologjinë romanore, apo është larguar dhunshëm nga forma e tij? A duhen parë këto “shmangie” si pasurim që kjo strukturë e thyer e narracionit postmodernist i sjell romanit tonë?

Në këtë libër, që vjen në 80 vjetorin e tij për lexuesin shqiptar, parakalon një pjesë të vogël, shumë të vogël ngjarjesh nga gjithë ajo jetë e madhe.

Ky roman flet për një Kësulëkuqe koketuese dhe një Ujk të sëmurë. është një histori e dashurisë dhe një shëtitje nëpër pyllin magjik të tregimtarisë, ku personazhet futen shtigjeve të mitologjisë, përrallës, religjionit dhe animacionit. Ulërimat dhe psherëtimat, lehjet dhe blegërimat vijnë si një përballje alegorike që zgjon jehun e egërsisë brenda nesh.

Një pakt me djallin që i shite shpirtin. Nuk dua më të jem e dyta. Dua jemë ë para, e vërteta dhe e vetmja. Por unë jam thjesht dashnorja...

Njëra nga historitë është fare e thjeshtë, ndërsa tjetra është disi e jashtëzakonshme. Ajo lind nga një ëndërr, vazhdon në zhgjëndërr dhe duke kaluar nga një gojë te tjetra, flet për një vit të së ardhmes.

Ky letërkëmbim midis presidentit Ramiz Alia dhe shkrimtarit Ismail Kadare, është botuar së pari në Francë, në fillim të vitit 1991, disa muaj pas vendosjes së shkrimtarit në këtë vend. 

Në mendje kam, e pezull rri, pak vesë e mbramë, një kërshëri, për ditë që shtojnë, pak dritë të shtojnë.

Kënga s'ka kufire që ta ndalojnë. Ajo lindet diku edhe, në qoftë se përmban brenda saj ndonjë thërrime arti të vërtetë, shkon gojë pas goje, në krahët e erës... Këngët e kësaj përmbledhje nuk janë, pa fjalë, që të gjitha të lindura në Pogradec.