Title:Antikultura e '68-s në Shqipëri
Original:Antikultura e '68-s në Shqipëri
Category: Novella
Author:Albert Nikolla
Publisher: Uet Press
Year: 2024
Pgs:246
Weight: 0.500 kg
ISBN:9789928388513
This book is in Albanian
Mbi librin
Një manastir katolik i mbyllur, gati në degradim të plotë, në Trento të Italisë do të bëhej shkak i nisjes së një hulumtimi të gjatë, i cili u finalizua me botimin e librit “Antikultura e 68-s në Shqipëri”. Ishin vitet ’97-2001 kur autori po ndiqte studimet e lartë në Padova. Gjatë një kursi në Universitetin e Trentos, ai zhvilloi një vizitë në qytetin historik të rrethuar nga malet dhe u ndesh me manastirin e shkatërruar nga studentët në vitin 1968. Kjo ngjarje i shkaktoi ngacmim. Duke gërmuar mes historish zbuloi një sërë zhvillimiesh, që kishin të përbashkët vetëm vitin 1968: 8 studentë ishin vrarë në Beograd; në Shkup për herë të parë ishte marrë leje nga qeveria jugosllave për të përdorur simbolet kombëtare shqiptare; në Prishtinë ishte futur termi universitet. Po në Shqipëri komuniste, çfarë kishte ndodhur?
Nëpërmjet intervistave të ish-burgosurve të Spaçit, njerëzve të njohur që kishin jetuar në atë periudhë, studimit të leteraturës, studiuesi Albert Nikolla hasi në disa evidenca shumë interesante, që i dëshmuan se edhe Shqipëria ishte prekur nga lëvizja botërore e ’68-ës. Në librin e tij me pesë kapituj, Nikolla e “shëtit” lexuesin në një periudhë të rëndësishme historike, duke e dërguar në ShBA, Amerikë Latine, Europë Perëndimore e atë Lindore. Ai sjell një tablo të qartë në Francë (i pagëzuar edhe si maji francez, në Britani, Gjermani, Itali, Çekosllovaki (e njohur ndryshe edhe si Pranvera e Pragës) e deri te vendet e Ballkanit, ish-Jugosllavisë, Serbi, Maqedoni e Kosovë.
Së fundi ai kthehet në Shqipëri ku vë re se kishte pasur disa iniciativa të filluara nga vete Enver Hoxha, për të cilin autori thotë se do të përdorte metodën e “kulaçit dhe kërbaçit”. Nga njëra anë krijoi përshtypjen se do të ketë më shumë liri në të gjitha hapësirat e jetës, sidomos në art. Përshtypje që u keqkuptua nga mjaft artistë mendjehapur dhe vullnetmirë, ndërsa kulmi i keqkuptimit arriti me vënien në skenë të Festivalit të 11-të në RTSH.
Jo vetëm festivali, por edhe shumë dinamika të tjera, sidomos mënyra e veshjes që imitonte modën përgjatë atyre viteve, krijuan përshtypjen se hapja që u bë ishte pa kthim. Me të parë reagimin e njerëzve nga dehja prej lirisë, do të pasonin dy ngjarje dramatike që vulosën izolimin më të madh vendit: Plenumi IV pas Festivalit të 11-të të Këngës në RTSH dhe revolta në burgun e Spaçit në maj të vitit 1973.
