Dashnorët e kohëve moderne, Bledar Kurti

Historia e Skënderbeut

Ç’është ky roman shqiptar postmodernist? A ka lidhje me tipologjinë romanore, apo është larguar dhunshëm nga forma e tij? A duhen parë këto “shmangie” si pasurim që kjo strukturë e thyer e narracionit postmodernist i sjell romanit tonë?

Është si deti. Kur kalon bregun të kridhesh në ujë, shtrin krahët dhe noton, megjithëse thellë në ndër- gjegje e di se nuk mund të shkosh shumë larg dhe nuk mund të notosh përgjithmonë. Por kur shkel në breg ndodh magjia e shpresës.

Romani i ri “Këpuca e aktorit”, i shkrimtarit tonë, Visar Zhiti, me një shtrirje në tre epoka të historisë së Shqipërisë, është një sagë familjare, e populluar me personazhe fiksionalë dhe realë

Njëra nga historitë është fare e thjeshtë, ndërsa tjetra është disi e jashtëzakonshme. Ajo lind nga një ëndërr, vazhdon në zhgjëndërr dhe duke kaluar nga një gojë te tjetra, flet për një vit të së ardhmes.

I rashë me forcë drurit të vjetër, të lashtë, aq sa dukej si kishte mbirë aty që kur kishte qenë fidan. Nga brenda doli një burrë mbi të 50-tat. A mund të flasim bashkë, ju lutem? Nuk prita të merrja pëlqimin dhe vijova: Si është puna e aeroportit? A ma shpjegoni me detaje?

Fluturimet mbaruan. Drerë të përgjakur lëngojnë në votërzën e brishtë të zemrës, por është amvisë e mirë humbja: mbjell e pabujë gjithkund paqen e përbashkët të vajit.

Gjithçka ndodhi aq shpejt, sa nuk arrita të përmbushem me frymë, kujtonte Mondi ditë më pas. 60 sekonda për të vendosurpër gjysmën tjetër të jetës. Greminën e kisha aq afër...

Trebeshina shkrimtar i halleve të rënda, tallet tashmë me Trebeshinën komisar të iluzioneve djaloshare dhe e sheh me hidhërim të madh e na e thotë shkoqur të gjithëve: "Oh! Sa larg që ishte Danimarka!".

Prozat e këtij libri nuk kanë të bëjnë me përkufizimet teoriko-akademike apo shkollareske mbi zhanret (kufitare apo jokufitare). Ato janë autorrëfime, përshkrime, skena e situata, monologje në çastet kritike të minutës fatale para fytyrës së vdekjes. Qëllimi im ka qenë t’u jap zë këtyre hijeve tragjike, të cilat mbushën skenat mortore përgjatë ritualit...

Përtej dilemës “dashuria apo seksi”, ngrihet dilema më e madhe e fatit të njeriut, se kush duhet të vendosë për jetën e tij, për ndjenjat e tij, për trupin e tij, për zgjedhjet e tij, për bashkëudhëtarët e përkohshëm apo të përhershëm të tij.

Lufta e Trojes, përmbysje e sistemit të këmbimit të vlerave dhe hapja e rrugës të sistemit të sotëm financiar.