Nga Mark Marku (burim: Revista MAPO)
Librashitësit tanë janë vërtet të çuditshëm. Ato nguten për të treguar që në kontaktin e parë se nuk kanë asnjë lidhje me librin, me atë gjënë e çuditshme me të cilën i kanë mbushur plot e përplot raftet e librarive të tyre.
Një ditë po kërkoja një libër që kisha menduar t’ia bëja dhuratë për ditëlindje një mikut tim. Kisha zgjedhur Historinë e bukurisësë Umberto Ekos, botim i cili nuk kishte shumë kohë që kishte dalë në qarkullim në variantin e tij të përkthyer në shqip. Mes meje dhe librashitëses, një gruaje rreth të tridhjetave, u zhvillua dialogu i mëposhtëm:
-Zonjë, kërkoj librin Historia e bukurisë, të Umberto Ekos. A mund të ma gjeni?
-Librin Historia e dashurisë thatë? Nuk kemi ndonjë libër të tillë.
-Një libër të tillë mund të mos e keni, por unë nuk po kërkoj Historinë e bukurisë, madje as Historinë e marrëzisë të Michel Foucault-së që ju me siguri duhet ta keni, po kërkoj Historinë e bukurisë…
-Dale, dale mos u nxeh dhe mos më fyej, tek e fundit nuk ka ndonjë dallim të madh.
-Së pari, unë nuk po nxehem. Së dyti, dallimi është shumë i vogël, megjithatë shumë i rëndësishëm: janë dy tituj të ndryshëm, së treti pse po ju fyej?
– Po ja me atë Historinë e marrëzisë. Nëse aludon për mua se jam e marrë, e ke gabim, ke gjetur personin e gabuar.
– Libri Historia e marrëzisë ekziston me të vërtetë zonjë, autori i tij është një filozof modern francez dhe nuk kam pse të mendoj se jeni e marrë. Tek e fundit ka vetëm pak minuta që ju njoh.
-Ok, si e kishte emrin autori: Coelho?
-Jo zonjë, Umberto Eko, nuk të thotë gjë ky emër?
-Sa emra dëgjoj unë në ditë…Ti e ke kollaj, merr një libër dhe ikën.
-Ke të drejtë, s’më kishte shkuar në mend një gjë e tillë. E keni, apo nuk e keni?
– Dale, dale të shoh një herë. Çfarë ngjyre kishte ky Eko?
-Ngaqë është italian, i bardhë duhet të jetë, megjithatë ka aq shumë qime në fytyrë, sa nuk jam i sigurt për pigmentin e lëkurës.
-Të lutem zotëri mos u tallni. Nuk po pyes për ngjyrën e Etos, Ekos apo si e ka emrin ky burri që ka shkruar atë librin që kërkoni ju, po ju pyes për ngjyrën e librit.
-Po nuk ia mbaj mend ngjyrën moj zonjë. Nuk i mbaj mend librat nga ngjyra.
-Po kujtohu njëherë…
-Nuk më kujtohet, faleminderit, po iki.
-T’ju ofroj një libër tjetër. Kemi plot libra të tjerë më të bukur dhe më të lirë se ky libri i Ekos, mirë e shqiptova emrin?
-Shumë mirë e shqiptove. Të lumtë. Por ata librat e tjerë më të mirë dhe më të lirë nuk i dua. Faleminderit.
U ndava nga librashitësja për të mos e vazhduar më tej dialogun pasi po më ngriheshin nervat. E kuptoja se zonja në fjalë nuk kishte asnjë lidhje me librin. Fare mirë ajo mund të ishte shitëse frutash, sallami, peshku, buke apo sporteliste në një supermarket. Kjo tashmë është një marrëdhënie që përsëritet shpesh në libraritë tona. Librashitësit tanë nuk lexojnë. Ata shesin. Në këtë pikë ndryshojnë nga shitëset e tjera vetëm në një pikë: shitësi i frutave e njeh sadopak shijen e frutave që shet, ai i sallamit e njeh njëfarësoj shijen e sallamit e kështu me radhë, kurse shitësi i librave ndodh shumë rrallë ta ketë një shije të mallit që shet, pasi nuk e provon kurrë.