Fryma e iluminizmit, Tzvetan Todorov

Titulli: Fryma e iluminizmit
Origjinali: L'esprit des lumières
Gjinia: Filozofi
Autori: Tzvetan Todorov
Shqipëroi: Belgzim Kamberi
Shtëpia botuese: Buzuku
Viti: 2009
Fq. 128
Pesha: 0.202 kg
ISBN: 978-9951-08-105-9

Koment nga Kadri Metaj

"Fryma e iluminizmit" e Tzvetan Todorovit po shfaqet para lexuesit shqiptar në kohën e duhur, kur edhe shoqëria shqiptare po bën hapa vendimtarë të bëhet pjesë e integrimeve euro – atlantike. "Fryma e iluminizmit" shpalos vlerat europiane si racionalizmi, të drejtat e njeriut, liria, barazia gjinore, laicizmi, pluralizmi... Janë këto vlera dhe arritje të iluminizmit, si krijesa më me vlerë e Europës, sepse pa të sot as Europa, as bota nuk do të ishin këtu ku janë.

Libri i Todorovit, përmes një qasjeje mbresëlënse riaktualizon debatet mbi projektin madhor të iluminizmit, arritjet dhe iluzionet e kësaj lëvizjeje filozofike, kulturore dhe politike të Europës dhe mendësive të saj. Ky projekt ishte një nga ndërmarrjet më gjithëpërfshirëse për emancipimin e njeriut, të bazuar në arsyen dhe përvojën njerëzore, në sovranitetin e individit dhe të popullit.

E veçanta e "Fryma e iluminizmit" lidhet me idenë se mbrojtja e lirisë së individit kërkon njohjen e dallimit midis faktit dhe interpretimit, shkencës dhe opinionit, të vërtetës dhe ideologjisë. Iluminizmi mbetet aktual edhe lidhur me sfidat e sotme si globalizmi dhe identiteti, terrorizmi dhe rreziku që feja civile të zëvendësohet nga feja politike, media dhe pushteti, pushteti material dhe ai shpirtëror.

Mbi autorin

Tzvetan Todorov (1939, Sofje) ëshë eseist, historian, filozof dhe teoricien i letërsisë. Me origjinë bullgare, Todorov nga viti 1963 do ta ketë "atdheun" e ri, Francën, dhe nënshtetas i saj qysh më 1973, tri vjet pasi qe bërë doktorant. Fillimisht teoricien i letërsisë, nga 1980 do t'iu përkushtohet historisë së ideve, çështjeve të kujtesës, ndryshimeve të mëdha të njerëzimit që nga pushtimi i Meksikës deri tek kampet e përqendrimit të totalitarizmave.

Kontribuoi në përkthimin e formalistëve rusë (1965), të cilët kishin ndikuar aq shumë në poetikën e kohës. Eseja "Letërsia dhe shenjat" (1967) e bëri atë një pioner të rilindjes së retorikës, ndërsa tek "Hyrje në letërsinë fantastike" (1970), ai do të analizojë në mënyrë shteruese gjininë letrare: letërsinë fantastike.

Reflektimet e mëvonshme të Todorovit përqendrohen kryesisht në shkarjet, sidomos të çështjeve midis "neve" dhe "të tjerëve" në diskutimet e humanistëve të Europës nga koha e zbulimeve të Botës së Re, gjatë procesit të kolonizimit apo në rrjedhat e shekullit XX. Tzvetan Todorov është ftuar në cilësinë e profesorit nga shumë universitete amerikane: Nju – Jorkut, Harvardit, Kolumbias, Jelit, Kalifornisë.