Quo Vadis Letërsi Shqipe dhe shkrime të tjera kritike, Vedat Kokona

Titulli: Një Uliks që s'mbërriti kurrë në Itakë (Martin Camaj)Origjinali: Një Uliks qe s'mbërriti kurrë në Itakë (Martin Camaj)Gjinia: StudimAutori: Primo ShllakuShtëpia botuese: At Gjergj FishtaViti: 2006Fq. 200Pesha: 0.321 kgISBN: 978-99943-810-8-3

Titulli: Lasgush Poradeci, bibliografi e arsyetuarOrigjinali: Lasgush Poradeci, bibliografi e arsyetuarGjinia: BibliografiAutori: Ilir ShytaShtëpia botuese: Dija-PoradeciFq. 320Pesha: 0.38 kgISBN: 978-99956-791-1-8

Trebeshina, një zë i veçantë dhe origjinal në letërsinë shqipe, nëpërmjet veprave në gjininë e romanit, solli modelin e teksteve ku ndërthuren harmonishëm koncepsione letrare moderne me ato të traditës.

Që në dhjetëvjetëshin e parë të krijimtarisë së vet, Zef Skiro Di Maxho, do të shkruajë krahas poezisë lirike (përmbledhjet "Sunata" dhe "Më parë se të ngriset") dhe poema epike të natyrës tregimtare. Në qoftë se me të parën, ai këndon në unison me poetët arbëreshë të kohës së tij, me të dytën vijon traditën epike të De Radës e të Darës, veçanërisht atë...

Ka dy fate artistësh. Një palë lindin dhe rriten në shtëpi ku arti ka hyrë, ndërkaq: biblioteka është plot me libra, pasditeve nëna luan në piano ose emta pikturon, pasdarkeve miqtë flasin për letërsinë, artet dhe spiritizmin. Një palë tjetër nuk njohin asgjësend nga këto.

Dante Aligieri nuk ishte lidhur vetëm me tmerrnajën tonë. "Komedia hyjnore" e tij ishte, me sa dukej, e vetmja në botë, që rrezatonte po aq fuqishëm edhe zinë edhe dritën.

Autori ka meritën e çarjes së një "toke të virgjër", duke e vështruar për herë të parë zhvillimin e letërsisë shqipe, konkretisht poezisë, në bazë të ligjeve të veta të brendshme, si dhe duke nënvizuar literaritetin e saj larg konceptimit sociologjik dhe pozitivist.

Dokumente të panjohura arkivore të Sigurimit të Shtetit dhe Komitetit Qendror të PPSH – së, të klasifikuara "Tepër sekret", me procesverbale të mbledhjeve të Lidhjes së Shkrimtarëve, analiza, kritika, dëshmi, raporte, relacione, akuza e denoncime ndaj shkrimtarit Ismail Kadare, të pa publikuara më parë...!

Në këtë vëllim është paraqitur analiza letrare e veprave: "Jul Qezari", "Antoni dhe Kleopatra", "Rikardi ll", "Rikardi lll", "Makbethi" dhe "Hamleti".

Krahasimet përgjithësisht provokojnë, cënojnë, përafrojnë e po aq mos barazojnë. Por krahasimeve dhe metodës krahasuese, megjithëse moda mund t’u ketë shkuar, mundësitë nuk u kanë shterruar. Në filozofinë e botës së sotme është “të shohësh veten tek tjetri”.

Me këtë studim problemor, autori e ka begatuar shkencën tonë për letërsinë me prurje origjinale, me rezultate të çmueshme dhe efekte të shumëfishta ideoartistike, estetike sociohistorike e filozofike...

Todi Lubonja, me këtë libër, mbetet një nga aparatçikët e lartë të dënuar nga partia e tyre, të cilët më amnezi apo pa amnezi, mbajnë mend gjithçka ka ndodhur pas rënies së tyre nga "fiku" dhe asgjë nga koha kur ishin në majë të tij dhe i hanin kokrrat.

Për herë të parë, me këtë libër, gazetarja Aida Tuci arrin të shpjegojë shterueshëm se çfarë ka ndodhur atë pasdite prilli të vitit 1968, në Klubin e Lidhjes së Shkrimtarëve gjatë diskutimit të romanit "Dasma". Nëpërmjet dëshmive nga bashkëkohësit, dokumenteve arkivore, si dhe një bisede me Ismail Kadarenë, lexuesit i zbulohen të panjohurat e kësaj enigme.

Kjo sprovë ia detyron qenien e vet një shmangieje nga puna ime mbi De Radën. Ndërsa po rropatesha me metrikën e Milosaos, krejt papritur u ndjeva se kisha ngecur. Kushdo mund ta shohë se metri i Milosaos përgjithësisht është i njëjti me tetërrokëshin trokaik që haset në pjesën më të madhe të poezisë gojore shqipe, si në toskërisht, ashtu edhe në gegnisht.