Statutet dhe urdhëresat e kapitullit të Kishës Katedrale të Drishtit, Milan Sufflay, Viktor Novak

Titulli: Statutet dhe urdhëresat e kapitullit të Kishës Katedrale të Drishtit (kopertinë e trashë)
Origjinali: Statuta et ordinationes capituli Ecclesiae Cathedralis Drivastiensis
Gjinia: Histori, studime albanologjike
Autori: Milan Šufflay, Viktor Novak
Shqipëroi: Grup Autorësh
Shtëpia botuese: Ombra GVG
Viti: 2009
Fq. 254
Pesha: 1.388 kg.

Mbi librin

Statutet si "rregulla të drejtësisë, të cilat i nxjerr një pushtet autonom për territorin, fushëveprimin dhe qytetarët e tij" janë burime shumë të rëndësishme historike. Ato janë tërësi normash të shkruara apo akte normative të kodifikuara që rregullojnë jetën e brendshme të qyteteve mesjetare: marrëdhëniet e tyre si qytete – komuna autonome, me zotërinjtë e tyre fisnikë, por edhe raportet e kishës me qytet – komunën si dhe raportet hierarkike brenda për brenda kishës në një territor të caktuar siç është kryeipeshkvia ose ipeshkvia.

Mbi bazën e statuteve zgjidhen dhe veprojnë të gjitha organet e brendshme drejtuese të komunës dhe të kishës, që kryejnë detyra të caktuara me karakter legjislativ, administrativ, gjyqësor etj. dhe po mbi bazën e tyre jepen normat përkatëse juridike penale, civile, proceduriale, doganore, tregtare, të pronësisë, të punës, jetës familjare, marrëdhënieve bashkëshortore, atyre të prindërve me fëmijët, deri te normat mbi dhunën dhe sjelljet e moralit etj.

Shënimet e para për statutet e komunave në territoret shqiptare i hasim në qytetet – komuna përgjatë bregdetit Adriatik, që janë një vazhdimësi e statuteve të komunave dhe qyteteve dalmatine.

Në krijimin e statuteve të qyteteve shqiptare dhe atyre të katedraleve, një rol vendimtar, që është edhe veçori dalluese nga statutet e ngjashme të krijuara në Europë, ka luajtur e drejta zakonore vendase, që shfaqet në shumë institute juridike të përbashkëta.