- Në shportën tënde nuk ka më artikuj
- Posta
- Gjithsej 0,00 GBP
- Botimet e reja 2024
- Leximet e verës
- Panairi i Librit 2023
- Botimet e reja 2023
- Botimet e reja 2022
- Botime të reja 2021
- Letërsia botërore
- Letërsia shqiptare
- Libra të vjetër
- LIBRAT MË TË SHITUR
- Libra të rekomanduar
- Letërsia Amerikane
- Historia & Aktualiteti
- Letërsia për fëmijë
- Filozofia & Sociologjia
- Ekonomia & Biznesi
- Shkenca komunikimi
- Fjalorë, medota, guida
- Libra referencë
- Libra fetarë
- Libra në anglisht
- CD & DVD
- Leximet e verës 2009
- Art & Kulturë
- Leximet e verës 2010
- Leximet e verës 2011
- eBooks shqip
- Leximet e verës 2012
- Libra për 100 Vjetorin
- Të tjera
- Botime të reja 2020
- Të përzgjedhura
- Ide dhuratash
- Libra Audio
- Libra shkollorë
- Leximet e verës 2022
- Botime të reja 2019
- Botime të reja 2018
- Politika/Aktualiteti
- Librat sipas autorëve
- A. D. Balla
- A. den Doolaard
- A. Italo Sullioti
- A. Muhіbbe Darga
- Ahmet Boriçi
- Agron Tufa
- Albert Camus
- António Lobo Antunes
- At Zef Pllumi
- Bedri Islami
- Bertrand Russell
- Bilge Karasu
- Brajan Sukaj
- Camilo José Cela
- Carlo Levi
- Dino Buzzati
- George Bataille
- George Orwell
- Günter Grass
- Ellen Marie Wiseman
- Erich Maria Remarque
- Ernest Hemingway
- Ervin Qafmolla
- Graham Greene
- Henry Miller
- Italo Calvino
- Isabel Allende
- Jane Austen
- Jan-Werner Müller
- J.K. Rowling
- José Saramago
- Julian Barnes
- Kazuo Ishiguro
- Kenzaburo Oe
- Kolec Topalli
- Leonardo Sciascia
- Lucinda Riley
- Luigi Pirandello
- Margaret Atwood
- Mario Puzo
- Mario Vargas Llosa
- Mihail Bulgakov
- Mircea Eliade
- Mustafa Greblleshi
- Nathaniel Hawthorne
- Robert Harris
- Rudi Erebara
- Salman Rushdie
- Tatiana Ţîbuleac
- Tim Marshall
- Tomás Eloy Martínez
- Vassilis Vassilikos
- Vedat Kokona
- Virginia Woolf
- Visar Zhiti
- Tahar Ben Jelloun
- Nina George
- Simone de Beauvoir
- Siri Hustvedt
- Sylvain Tesson
- Thomas Hardy
- Librat sipas përkthyesve
- Adrian Beshaj
- Afrim Koçi
- Alban Bobrati
- Agim Doksani
- Alket Çani
- Alda Bardhyli
- Alina Karaulli
- Amantia Kapo
- Amik Kasoruho
- Anastasi Prodani
- Antonio Babliku
- Aristidh Ristani
- Bajram Karabolli
- Bashkim Shehu
- Blerta Hyska
- Benet Koleka
- Bledar Çepele
- Brikena Çabej
- Diana Çuli
- Doriana Ndoi
- Dritan Çela
- Edon Qesari
- Enela Topulli
- Esmerina Zalli
- Erion Karabolli
- Edmond Tupja
- Edvin Cami
- Enit Steiner-Karafili
- Engjëllushe Shqarri
- Erdi Ibro
- Eris Rusi
- Esmeralda Cimboku
- Etleva Çepele
- Fatmir Dibra
- Flavia Kaba
- Gjergj Erebara
- Gjergj Zheji
- Gjergj Vlashi
- Hasan Bregu
- Ilia Lëngu
- Ilir Baçi
- Jerina Dushku
- Kastriot Mahilaj
- Kleopatra Koleka
- Kleo Lati
- Klodian Briçi
- Ledia Dushi
- Loran Gami
- Kujtim Ymeri
- Maniela Sota
- Marzela Çelanji
- Mustafa Greblleshi
- Nasi Lera
- Nikolla Sudar
- Orgest Azizi
- Ornela Islami
- Pavli Qesku
- Petrit Sinani
- Petro Zheji
- Rajmonda Vuçini
- Ramazan Hysa
- Renata Martini
- Rigel Rizaj
- Robert Shvarc
- Robert Vullkani
- Sabrina Dhrimo
- Saverina Pasho
- Sazan Gjomena
- Sonila Meksi
- Urim Nerguti
- Viktor Kalemi
- Viola Adhami
- Vullnet Muço
- Bujar Doko
- Panairi i Librit 2022
- Librat e filatelisë shqiptare
Vepra, Gavril Dara i Riu
Vepra shoqërohet nga një parathënie e një pasthënie, ku autori, shpreh synimet e veta patriotike, duke hedhur zërin e kushtrimit për shqiptarët. Poema doli në dritë më 1906 si libër më vete, pasi ishte botuar pjesë - pjesë në shtypin arbëresh. Aty trajtohen probleme aktuale të kohës, duke iu drejtuar së kaluarës historike, kohës së Skënderbeut.
Security policy (edit with Customer reassurance module)
Delivery policy (edit with Customer reassurance module)
Return policy (edit with Customer reassurance module)
Titulli: Vepra
Gjinia: Poezi, poema
Autori: Gavril Dara i Riu
Shtëpia botuese: Argeta - LMG
Viti: 2008
Fq. 196
Pesha: 0.261 kg
ISBN: 978-99943-30-71-3
Mbi librin
Në këtë vëllim janë botuar veprat më të rëndësishme të autorit si: "Kënga e sprasme e Balës" dhe poezi të tjera të tij. Dara qe një njeri i gjithanshëm. Ai dha ndihmesa në fusha të ndryshme si: drejtësi, filozofi, arkeologji, gjuhësi, histori, kritikë, por kryesisht shkëlqeu si poet. Në letërsinë tonë ai ka hyrë me "Këngën e spasme të Balës", të cilën me modesti e paraqet si të popullit, por që, për nga fryma aktuale, uniteti i brendshëm e tiparet e stilit, si dhe romantika që e përshkron duket që është fryt i talentit të Darës.
Vepra shoqërohet nga një parathënie e një pasthënie, ku autori, shpreh synimet e veta patriotike, duke hedhur zërin e kushtrimit për shqiptarët. Poema doli në dritë më 1906 si libër më vete, pasi ishte botuar pjesë - pjesë në shtypin arbëresh. Aty trajtohen probleme aktuale të kohës, duke iu drejtuar së kaluarës historike, kohës së Skënderbeut.
Vepra ka në bazë dy ide qëndrore: njëra ngjan me idenë e shprehur nga De Rada te "Këngët e Milosaos" se nuk mund të ketë lumturi vetjake kur vuan atdheu, dhe ideja tjetër është se atdheu mund të çlirohet vetëm me luftë të armatosur. Ideja e parë shtjellohet nëpërmjet linjës së dashurisë. Së dytës i kushtohet një linjë e veçantë me tablo të gjalla nga betejat e shqiptarëve me osmanët.
Ide të tjera që rrezaton ideja qendrore, janë ideja e domosdoshmërisë së një udhëheqjeje të fortë dhe ideja e bashkimit të shqiptarëve, ideja e vitalitetit të kombit, e virtyteve të larta që e dallojnë atë, ideja e luftës për ta ruajtur të pastër, duke e mbrojtur nga rreziku i asimilimit prej kombeve të tjera. Ndonëse pasqyron në poemën e vet edhe tragjizmin e luftës së pabarabartë të shqiptarëve me një fuqi të madhe ushtarake si Turqia, përmes përshkrimit të tablove rrënqethëse të betejave dhe fati tragjik të herojve kryesorë, poeti e vë theksin te qëndresa e madhërishme e atdheut, te fitorja.
Heroikja këtu jepet nëpërmjet tablove të betejave të cilat kanë edhe bazë objektive historike si beteja e Beratit dhe ajo e Valkalit. Mbirja simbolike e pemëve në fund të veprës mund të kuptohet si pohim i një vitaliteti të pashtershëm, vitalitetit të një populli në luftë të përhershme me ata që duan ta shuajnë.
Dara shpreh dhe tragjedinë e arbëreshëve të mërguar jashtë atdheut duke i dhënë letërsisë sonë përmes figurës së plakut Balë një tip të ri, tipin e arbëreshit të mërguar në dhe të huaj. Idetë e veta patriotike autori i ka mishëruar te personazhet kryesore, Niku dhe Pali, te personazhet e Balës dhe të Darës si dhe te Skënderbeu, i cili, megjithëse personazh episodik, luan një rol të veçantë në poemë.
Niku dhe Pali janë heronj të frymëzuar nga folklori, që kanë marrë veçoritë e heronjve romantikë atdhetarë. Që të dy janë trima dhe patriotë. Kështu, Niku i thotë Darës me vendosmëri:Sa shpalosur në er' mbi kodrat Të valoj' flamur i ArbritGjersa n'vesht e mi të mbrijëHingëllima e kuajve t'huaj,t'i o pris i moçëm luftrashk'tu t'vendosur do më gjesh. Pa asnjë ngurrim ai flijon lumturinë e vet familjare për hir të atdheut. Kurse në prag të vdekjes, gëzimi për fitoren ia shuan dhimbjen për rininë që po i këputet në lulëzim e sipër.
Trimëria dhe patriotizmi i Palit shkëlqejnë në betejën e Valkalit, ku ai futet thellë në prapavijat e armikut dhe bie vetëm pasi ka arritur të zmbrapsë turqit. Ato shkëlqejnë veçanërisht në amanetin kuptimplotë që ai i lë Darës duke kërkuar që armët e tij të varen në një pemë dhe të vazhdojnë t'u kallin tmerrin osmanëve. Të dy heronjtë kanë veçori që i dallojnë. Niku del më i plotë si personazh.
Ai është i ndjeshëm dhe ëndërrimtar, poet dhe këngëtar i talentuar, fizikisht i pashëm, i aftë për një dashuri të madhe e të thellë, siç e shohim në marëdhënie me Marën, krenar dhe gjaknxehtë. Po aq krenar dhe gjaknxehtë është edhe Pali, tek i cili deri diku shfaqet sedra klasore e feudalit. Kjo ndjenjë e fundit gjen shprehje në qëndrimin e tij përbuzës ndaj Nikut, të cilin e fyen rëndë, duke e quajtur "zot i dy zallishteve", "ushtarth ballukedredhur".
Këto dy personazhe i plotëson Bala që nuk është vetëm zëdhënës i autorit, po ka edhe një jetë të vetën. Në luftë ai është i pamëshirshëm me armiqtë, por pas betejës është plot ndjenja të buta njerëzore. Qëllimi patriotik i poetit shprehet edhe te figura e luftëtarit Darë, i cili e qorton Nik Petën, që kërkon të martohet me një të huaj. Ideali atdhetar i Darës spikat veçanërisht tek figura e Skënderbeut.
Heroi përshkruhet kryesisht si prijës ushtarak, strateg e luftëtar, prandaj vendoset në skena të tilla që i bëjnë të dalin në dritë më qartë këto anë të figurës së tij në këshillin e luftës dhe në betejë. Gjithashtu, ai zbulohet në marrëdhënie me të tjerët, duke theksuar ndikimin e fjalëve dhe veprimeve të tij mbi këta të fundit.
Skënderbeu i Darës del njeri më tepër i veprimit sesa i fjalës, vigjilent e largpamës (porosia që i jep Balës për të kontrolluar rojet, qëndrimi i tij ndaj plakur Harun, të cilin nuk e lë të ikë menjëherë, duke dyshuar për ndonjë pabesi nga ana e tij, po ia dorëzon Pal Golemit që ta ruajë, fjalët që i thotë Nikut kur e lejon të shkojë për të çliruar Marën); që di të falë edhe gabime kur e kërkon e mira e atdheut (skena me Moisiun).
Në luftë me armiqtë ai është i rreptë dhe i tmerrshëm, kurse në marrëdhëniet me ushtarët i dashur dhe i kujdesshëm. Dara nënvizon autoritetin e madh të Skënderbeut përmes një skene kuptimplotë: mjafton një vështrim i tij që t'i bëjë të ndahen të turpëruar Nikun e Palin kur po nisnin dyluftimin për shkak të Marës; nënvizon dashurinë e ushtarëve për heroin, dashuri e cila është aq e madhe, sa i bën që edhe mendimet e fundit para vdekjes t'ia drejtojnë atij.
Megjithëse Dara nuk thellohet në botën shpirtërore të heroit, Skënderbeu i tij është i gjallë si karakter dhe, ndoshta, më i afërt me realitetin historik sesa paraqitet në veprat e rilindësve të tjerë. Te Mara, megjithëse e paraqet si të huaj, Dara ka mishëruar disa nga cilësitë e gruas shqiptare. Ajo është e bukur, e urtë, e mençur, e zjarrtë dhe e qëndrueshme në dashurinë e saj. Ajo shquhet për trimëri të rrallë, çka shfaqet në kohën kur e dorëzuar te Ballabani nga i ati i pabesë, mbrohet nga turqit me thikë në dorë.
Poeti jep edhe një portret kolektiv të grave shqiptare, të cilat "tisi i nderit i mbështjell.../kanë si dasëm luftrat/andej syresh lindin trima". Personazhet negative janë vizituar me vija të lehta, po shprehëse. Kauri i Balës është njeriu që, për të kënaqur lakmitë, shkel edhe mbi dashurinë prindërore; ai është njeri i pabesë që të vret pas shpine. Dara i jep personazhet kryesisht përmes veprimit dhe herë pas here përmes zbulimit të portretit të tyre fizik, siç është rasti i Nikut ose i Marës. Ndikimi i poezisë popullore, e cila është burim i pashtershëm për autorët arbëreshë, në këtë vepër është shumë i madh. Dara merr nga poezia popullore heronjtë kryesorë, Nik Petën dhe Pal Golemin, mjaft veçori të figurës së Skënderbeut dhe asaj të Ballabanit, ndërthur në veprën e vet shumë motive nga poezia popullore arbëreshe, si ndarja e dy të dashurëve, që të kujton legjendën e Kostandinit të vogël; motivi i rrëmbimit të vajzës nga "qeni turk"; motivi i shkëmbimit të unazës midis bashkëshortëve, kur burri niset për luftë ose vritet; motivi i vjehrrës që e qorton nusen për parandjenjat e saj të këqija; motivi i amanetit të trimit që e shoqja të martohet; motivi i vdekjes së përnjëherëshme të njerëzve shumë të afërt; motivi i mbirjes së një peme mbi varr.
Po tërë këtyre motiveve ai u jep një formë origjinale, duke i lidhur ngushtë me idetë e veprës dhe duke plotësuar e forcuar ato tipare që u jep folklori heronjve të vet. Pra, në thelb, Dara mori thjeshtësinë dhe frymën e thellë patriotike të poezisë popullore arbëreshe. Në formë ai merr vargun karakteristik trokaik pa rime, larminë ritmike, figuracionin e gjallë, stilin, muzikalitetin e rallë që të tërheq dhe, nganjëherë, vargje të tëra. Dara është një poet piktor në veprën e të cilit shkrihen muzikaliteti me ngjyrat e gjalla. Ai shquhet si në përshkrimin e tablove të ashpra të betejave, ashtu edhe në vizatimin e skenave lirike.
Mjeshtërisë së poetit i shërben figuracioni i pasur dhe konkret. Dara dallohet në përdorimin e antitezave, krahasimeve, metaforave, epiteteve. E fuqishme është antiteza e këngës së dytë midis trimave të Skënderbeut, që gëzojnë pranë zjarrit, dhe Moisi Golemit, që rri mënjanë, "Te hija e lisit të helmit". Me një antitezë tronditëse flitet për trimat e rënë në sheshin e betejës. Krahasimet e poetit dallohen nga forca përshkruese dhe nga njomësia e ndjenjave, kurse epitetet - kompozita janë konçize. Me një epitet të vetëm, ai shpreh një karakter të tërë.
Kështu, p.sh. Moisiu është "ballëfshehur", Vrana Konti "zemër e krah lisi" etj. Si të gjithë romantikët, Dara ka një ndjenjë të thellë për natyrën, të cilën e përdor si element të gjallë, që shoqëron veprimin dhe ndalet në anët e saj më të ashpra e më të rrepta, që përputhen me madhështinë tragjike të epokës së përshkruar. Ndikimi i poezisë antike dhe i poemave kalorsiake, nga një anë e kanë disiplinuar vrullin e poetit romantik dhe nga ana tjetër kanë sjellë në vepër edhe disa shenja të veçanta në ndërtimin e saj dhe në figuracion.
Në këtë poemë, në krahasim me veprat e mëparshme të letërsisë arbëreshe, janë rritur fryma luftarake dhe ajo aktuale në pasqyrimin e epokës së Skënderbeut, ngjyra historike, epizmi dhe uniteti i veprimit. Ky unitet është i dukshëm edhe pse vetë poeti, për ta paraqitur veprën si popullore, mistifikim i zakonshëm ky romantik, përpiqet që të krijojë me disa shënime iluzionin e copëtimit.
"Kënga e sprasme e Balës", në të cilën poeti derdh tërë diturinë e frymëzimin e vet, mbetet një nga veprat më të mira të letërsisë shqiptare. Pas Jeronim De Radës, Gavril Dara i Riu mbetet poeti më i shquar arbëresh. Duke ndjekur hap pas hapi lëvizjen tonë kombëtare, Dara e mbështeti atë fuqimisht. Ashtu si De Rada, edhe Dara temën e poemës së vet e mori nga e kaluara e lavdishme e popullit tonë , e ngriti në art këtë epokë, duke e bërë shprehëse të ideve patriotike, për t'i shërbyer sa më mirë tokës mëmë dhe vëllezërve të tij të përtejdetit.
Dara është mjeshtër i madh i artit të fjalës. Vepra e tij shquhet për pasuri mjetesh artistike, për gjuhë të gjallë e të bukur e mbi të gjitha për mbështetjen e gjerë e të gjithanshme në folklorin arbëresh.
Referenca: SKU000994
Botuesi: Dituria
Fan Noli sic e kam njohur, Behar Shtylla
Botuesi: Albas
Këngët e Milosaos, Jeronim De Rada
Referenca: SKU000993
Botuesi: Dituria
Juvenilia dhe vjersha te tjera, Ndre Mjeda
Referenca: SKU001972
Botuesi: Naimi
Enderrime, Naim Frasheri
Botuesi: Te tjere
Çeta e Profetëve, Pjetër Bogdani
Referenca: 2696
Botuesi: Argeta LMG
Poezi, Zef Serembe
Referenca: 2164
Botuesi: Argeta LMG