Titulli: Pianisti
Gjinia: Autobiografi
Autori: Władysław Szpilman
Shqipëroi: Astrit Beqiraj
Shtëpia botuese: Dituria
Viti: 2016
Fq. 224
Pesha: 0.293 kg.
ISBN: 978-9928-17-10- 3
Mbi autorin
Vlladisllav Shpilman / Władysław Szpilman (1911-2000) studioi për piano në Akademinë e Muzikës në Varshavë, dhe më 1931 në Akademinë e Arteve në Berlin. Më 1933 u kthye në Varshavë dhe shpejt u bë i njohur si pianist e kompozitor, fillimisht si solist por edhe si orkestrant partner me violinistët më të njohur në Poloni.
Më 5 prill 1935 nisi punën në Radion Polake, duke luajtur muzikë klasike dhe xhaz. Jeta e Shpilmanit ndryshoi krejtësisht pas pushtimit nazist të Polonisë në shtator 1939. Shpilmani, apartamenti i të cilit gjendej brenda getos së Varshavës, vazhdoi të punonte si pianist në restorantet e qytetit, duke mbajtur familjen prej gjashtë personash.
Pas luftës, deri më 1963, Shpilmani ishte drejtor departamenti në Radion Polake. Gjatë kësaj periudhe dha koncerte pianistike nëpër botë, kompozoi shumë vepra simfonike e mbi 500 të tjera mjaft popullore edhe sot në Poloni.
Më 1963, Shpilmani dhe B. Gimpeli themeluan në Varshavë Kuintetin për Piano. Deri më 1986, Shpilmani ka dhënë më tepër se 2000 koncerte, përmendim koncertet në Royal Festival Hall në Londër, në Salle Pleyel dhe Salle Gaveau në Paris; Herkules Saal në Munih; në Salzburger Festspiele, Brahmstage Baden-Baden, Musikhalle Hamburg etj.
Më 23 shtator 1939, Vlladisllav Shpilmani, një pianist i ri nga Varshava, po luante në piano teksa jashtë shpërthenin predhat. Ishte emisioni i fundit muzikor i drejtpërdrejtë nga Varshava: atë pasdite, një bombë gjermane shkatërroi radiostacionin dhe Radioja Polake ndërpreu transmetimin.
Lufta e futi qytetin në tmerrin e pushtimit nazist, grumbullimin e hebrenjve, fillimin e bastisjeve. Gjithë familja e muzikantit dhe shumë prej miqve të tij mbetën të vrarë, por ai mbijetoi mrekullisht mes gërmadhave të Varshavës.
Pianisti është sa dëshmi e ngadhënjimit këmbëngulës të jetës së një njeriu përballë vdekjes, aq edhe e forcës njerëzore për t'u ngritur nga hiri. Në fund, një oficer gjerman i shpëtoi jetën Shpilmanit, pasi ky luajti Nokturnin në do diezis minor të Shopenit, në një piano të gjetur mes rrënojash.
Me të mbaruar lufta, Shpilmani shkroi këto kujtime nga Holokausti që përjetoi. I ndaluar nga autoritetet komuniste, libri u botua në Poloni vetëm në vitin 2000, kurse në Perëndim një vit më parë. Doli në dritë emri i oficerit të forcave të Vermahtit, kapitenit Vilm Hosenfeld.
Ai vdiq në një kamp të burgosurish në Rusi pas lufte, dhe mirësia e tij kundrejt shumë hebrenjve dhe polakëve mbeti e pashpërblyer. Kapiteni la pas ditarin e vet të luftës, në të cilin rrëfen zhgënjimin e thellë nga barbarizmi i nacionalsocializmit. Pjesë të ditarit u botuan për herë të parë në këtë libër, krahas kujtimeve të Shpilmanit.
Libri Pianisti është një dëshmi e fuqisë së muzikës, e vullnetit për të jetuar dhe kurajës për t'i bërë ballë së keqes.
Komente mbi librin
"Pianisti është një libër i plotë dhe i gjallë, tronditës, i shkruar kaq bukur dhe me thjeshtësi, sa arrin të na i përshkruajë tmerret dhe vuajtjet si t'i kishim përpara syve... dhe mbi të gjitha është një libër i paharrueshëm."
The Daily Telegraph
"Kujtimet e Władysław Szpilman për Varshavën e pushtuar nga nazistët dhe geton e hebrenjve kanë fuqi të pashoqe. Një libër vërtet mahnitës, i mbushur me ngjarje, imazhe dhe njerëz që nuk shlyhen lehtë nga kujtesa."
The Wall Street Journal
"Para "Pianistit" nuk kisha lexuar kurrë një vepër kaq prekëse, që të doja ta sillja menjëherë në ekran."
Roman Polanski
