A është, vallë, njeri..., Primo Levi

Titulli: A është, vallë, njeri...?
Origjinali: Se questo é un uomo
Gjinia: Kujtime
Autori: Primo Levi
Shqipëroi: Genci Pjetri
Shtëpia botuese: Pegi
Viti: 2016
Fq. 196
Pesha: 0.242 kg.
ISBN: 978-9928-200-44-0

Mbi librin

"A është, vallë, njeri...?" është libri i parë i Primo Levi-t, shkruar e botuar më 1947-ën menjëherë pas daljes nga kampi i përqendrimit në Aushvic. Një rrëfim rrëqethës dhe një analizë e thellë mbi historinë e kampeve të përqendrimit, mbi fyerjen, poshtërimin dhe degradimin e njeriut, para se të mbërrihet në shfarosjen e plotë të tij.

Përvoja e Levi-t si një ndër të mbijetuarit e këtij Lageri famëkeq shpërfaqet në një prej librave më realistë e të thellë mbi ferrin që përjetuan gjithë bota e sidomos hebrenjtë gjatë Luftës së Dytë Botërore. Me stilin e zhveshur të një kronike, ai sjell dëshmi tronditëse të asaj mbijetese deri në çnjerëzim.

Ky është libri i dinjitetit, i zvetënimit dhe i tëhuajzmit të njeriut përballë mekanizmave të pamëshirshme të shfarosjes në masë. Peripecitë e turmës, që tashmë s'ka emër, por veç një numër të vulosur si tatuazh i përjetshëm mbi parakrahun e majtë, rikujtohen pa asnjë fije retorike, duke ia lënë komentet në dorë vetë realitetit lebetitës. Nga kori i personazheve të paharrueshëm të librit ngrihet një mesazh i kthjellët moral e qytetar.

Fragment nga libri

Të gjithë zbulojnë pak a shumë herët në jetën e tyre, që lumturia e përkryer s'është e realizueshme, por janë të paktë ata që ndalen në mendimin e kundërt: që njësoj është edhe për fatkeqësinë e përkryer. Rrethanat që kundërshtojnë përmbushjen e dy gjendjeve – kufi janë të së njëjtës natyrë: rrjedhin nga prejardhja jonë njerëzore, armike e çdo pafundësie.

Komente mbi librin

"Me qëndresën morale dhe staturën intelektuale të një titani të shekullit XX, ky kimist i përkushtuar dhe modest mori misionin t'i rrëfejë botës ferrin nazist në tokë, përmes një proze racionale, të kthjellët dhe pa mllef. Me bisturi letrare, Levi zhbiron ngjarjet njerëzore, sjell vuajtjet e mëdha dhe provokon përçmim të thellë."

Philip Roth

"Një prej të paktëve që i mbijetuan Holokaustit, rrëfen përvojën e tij me një zë të butë e të trishtuar."

Gardian

"Një libër që të ndryshon jetën."

Daily Express

Mbi autorin

Primo Levi është shkrimtar italian me origjinë hebreje. U diplomua si kimist në vitet e para të vendosjes së regjimit fashist, i cili, më 1938, shpalli ligjet racore, që sollën diskriminimet e rënda ndaj qytetarëve italianë "të racës hebreje".

Të gjitha këto e shtynë Levin të hynte në radhët e antifashistëve. U arrestua në dhjetor 1943 dhe, prej shkurtit 1944 deri më 27 janar 1945, përjetoi tmerrin e pafund të kampit të shfarosjes në Aushvic.

Përvoja në kampin e përqendrimit e tronditi si fizikisht, edhe psikologjikisht dhe e shtyu të hidhte në letër makthin e jetuar prej tij e miliona njerëzish të tjerë, përmes librash të paharrueshëm, si "A është, vallë, njeri...?", "Armëpushimi" dhe "Të mbyturit e të mbijetuarit".