Cajld Haroldi, Xhorxh Gordon Bajron

Titulli: Çajld Haroldi
Origjinali: Childe Harold's Pilgrimage
Gjinia: Poemë
Autori: Xhorxh Gordon Bajron
Shqipëroi: Skënder Luarasi
Shtëpia botuese: Onufri
Viti: 2004
Fq. 232
Pesha: 0.31 kg
ISBN: 978-99927-53-71-4

Mbi librin

Jeta e Bajronit, e këtij Prometeu të shekullit XIX – të, siç e ka quajtur Bjelinski, është lidhur fort ngushtë me krijimtarinë e tij, prandaj duhet edhe ta njohim mirë që t'i kuptojmë si duhet veprat e tij. "Shtegtimi i Çajld Haroldit" është ndër punët letrare më të mëdha të Bajronit. Vetë autori thotë në dedikimin e këngës së katërt se është më e gjata, më e menduara dhe më e kuptuara nga hartimet e mia.

Çajld Haroldi zë vend të posaçëm në veprat e Bajronit. Është një poemë me temë të gjerë shoqërore, nuk është vetëm një tregim mbi fatin e heroit romantik, por edhe një temë politike. Etja për liri politike, urrejtja kundër aristokracisë feudale përbëjnë thelbin kryesor të poemës. Çajld Haroldi u bë emër i përgjithshëm i heroit romantik, i njeriut të ri të vetmuar, të pakënaqur me gjendjen aktuale, të deziluzionuar.

Në qendër të këngës së dytë kemi Shqipërinë dhe Greqinë e robëruar që ka humbur lirinë e madhështinë e dikurshme. Bajroni stigmatizon veprimtarinë kolonizuese të Anglisë, e cila tok me Turqinë, i ka vënë popullit grek zinxhirë të dyfishtë robërie. Kështu, në të dy këngët e para të Çajld Haroldit, Bajroni përshëndet daljen në skenë të forcave përparimtare, ngritjen e masave popullore, mbrojtjen e lirisë.

Në këngën e tretë, të botuar në qershor 1816, Bajroni prek çështjen e rëndësishme dhe shpreh qëndrimin e tij ndaj Republikës borgjeze franceze të shekullit të XVIII, ndaj luftërave napoleoniane dhe ndaj Lidhjes së Shenjtë. Zvicra, ku bartet veprimi i poemës, i kujton filozofët iluministë francezë Ruso dhe Volter. Për Bajronin që të dy qenë titanë të mendimit. Veprimtaria e tyre pati përgatitur ideologjikisht shpërthimin revolucionar në Francë dhe për këtë i çmon shumë.

Në këngën e katërt, të botuar në 1818, Bajroni përshkruarn madhështinë e dikurshme të Italisë, ndërkohë e copëtuar dhe nën zgjedhë. U bën thirrje italianëve për kryengritje. Në strofat e fundit Bajroni vizaton detin. Stuhia e tërbuar dhe e pamposhtme e detit simbolizon forcat e pashterura të popujve dhe përmban paralajmërimin e poetit të drejtuar gjithë tiranëve. Fundi i Çajld Haroldit është një nga ato tablotë e përsosura të cilat e lejuan Pushkinin të thotë për Bajronin: Ai, o det, qe këngëtari yt!