Kontribute në kronologjinë e historisë së Shqipërisë 1571 - 1941, At Giuseppe (Zef) Valentini

Titulli: Kontribute në kronologjinë e historisë së Shqipërisë 1571 - 1941
Gjinia: Histori
Autori: At Giuseppe (Zef) Valentini
Përgatiti: Ndriçim Kulla, Dritan Thomollari
Shtëpia botuese: Plejad
Viti: 2013
Fq. 285
Pesha: 0.301 kg.

Mbi librin

Përsa i përket burimeve dokumentare, që i përkasin në pjesën e tyre më të madhe Mesjetës shqiptare, ajo çka është botuar është shumë pak gjë krahasuar me sasinë e madhe të materialeve të mbledhura nga Valentini gjatë qëndrimit të tij në Shqipëri, (1922-1942).

Kjo përmbledhje dokumentesh i shtohej asaj të bërë nga etërit jezuitë që nga momenti i tyre i parë gjatë depërtimit në Shqipëri (1841), kur u stabilizuan më pas përfundimisht në vitin 1859, në krye të kolegjit Papnor Shqiptar të Shkodrës (134).

Ishte Veneti At Karlo Vaziliko (1838-1907) ai që e pasuroi i pari bibliotekën e komunitetit jezuit ( 120 kopje të dokumenteve të përpiluara nëpër arkivat Venete), i ndihmuar në punën e vet nga dy vëllezërit, At Luixhi Picolari (1853-1921) dhe At Karlo Dolçeti (1857-1919), që me kërkimet e tyre mbi historinë e Europës Lindore dhe mbi kadastrën Venete të Shkodrës (1416-1417), formuan bazën e Arkivit Historik të kolegjit Saverian (135).

Përmbledhja tërësore e një materiali interesant linguistik, toponomastik, folklorik dhe historik, u zmadhua në kohë edhe falë veprës së dy angazhuesve të mëdhenj: At Domeniko Pazi, për të cilin u fol më sipër, (nën-rektor i kolegjit të San Françesko Saverios në vitet 1882-1884 dhe rektor nga 1885 në 1888 dhe nga 1907 në 1908) dhe At Françesko Gjenovicit (1864-1936), të cilët me botimet e tyre në "Elçija" ose "Lajmëtari i Zemrës së Krishtit", në "Përparimi" apo "Kalendari i Veprës Pijore", i dhanë një impuls domethënës kulturës shqiptare. Atyre iu bashkuan Fulvio Kordinjano dhe vetë At Valentini.