Titulli: Skënderbeu, një histori politike
Origjinali: Skënderbeu, një histori politike
Gjinia: Histori
Autori: Aurel Plasari
Shtëpia botuese: Instituti i Studimeve Shqiptare "Gjergj Fishta"
Viti: 2010
Fq. 954
Pesha: 1.54 kg
ISBN: 978-99956-855-0-8
Koment mbi figurën e Skënderbeut
"Skënderbeu ishte jo vetëm një nga ushtarakët më të shquar të shek. XV. Ai ishte gjithashtu një realist politik. Historiani që studion burimet dokumentare lidhur me karrierën e tij gjen dëshmi të pareshtura të qartësisë së vizionit të Skënderbeut. Ashtu si papët, ai kishte një kuptim të thjeshtë mbi marrëdhëniet me turqit: të luftojë gjithmonë me ta, duke bërë paqe (kur ishte e mundur) vetëm për të fituar kohë për përgatitje të mëtejshme për luftë. Sado të rrekeshin venedikasit, gjenovezët dhe grekët moreotë të peshonin protë dhe kundrat për bashkëjetesë paqësore me turqit, Skënderbeu ishte i mendimit se çmimi përfundimtar i një paqeje të tillë do të ishte robëria përdhosëse. Sado ndjesi nderi të kishin pasur sulltanët e mëparshëm, Mehmeti ll as donte t'ia dinte për skrupuj moralë. Egoist i pamëshirshëm, ëndërrimtar arrogant, ai nuk i jepte asnjë rëndësi jetës njerëzore dhe nuk kishte kurrfarë respekti për dinjitetin e të tjerëve. Sundues i një shteti robërish, ideja e tij për pushtimin e botës ishte thjesht robërimi i njerëzimit. Prej kohësh armiq të ambicies perandorake, kudo që ajo të shfaqej në Bizant apo Gjermani, papëve Turku i Madh nuk mund t'u dukej veçse dyfish i neveritshëm: si pushtues dhe si i pafe. Nuk është për t'u habitur që ata iu kthyen Skënderbeut si kampion i tyre. Ambicia e tij politike kufizohej në Arbëri, ku ai po përpiqej të ndërtonte një shtet të centralizuar, duke i nxjerrë prijësit grindavecë prej bastioneve të tyre malore. Por edhe ata kishin afeksionin e tyre prej malësorësh për pavarësinë dhe shpesh thirrën Turkun e Madh për t'i ndihmuar kundër tiranisë së Skënderbeut. Kishte, megjithëkëtë, një ndryshim mes këtyre dy kuptimeve arbërore për lirinë. Prijësit shikonin mbrapa me nostalgji nga një e kaluar kaotike, ndërsa Skënderbeu shikonte përpara drejt krijimit të një shteti të krishterë të centralizuar. Sundimi turk do të vinte paskëtaj për t'u dhënë arbërve më të keqen e të dyjave botëve, së paku simbas opinionit të Skënderbeut: duke imponuar qeverisjen arbitrare të prijësve të frikur dhe duke u shkëputur Arbërinë nga republica Christiana, commonwealth - i i Europës." Kenneth M. Setton
