- Ka mbaruar
- Në shportën tënde nuk ka më artikuj
- Posta
- Gjithsej 0,00
- Botimet e reja 2024
- Leximet e verës
- Panairi i Librit 2023
- Botimet e reja 2023
- Botimet e reja 2022
- Botime të reja 2021
- Letërsia botërore
- Letërsia shqiptare
- Libra të vjetër
- LIBRAT MË TË SHITUR
- Libra të rekomanduar
- Letërsia Amerikane
- Historia & Aktualiteti
- Letërsia për fëmijë
- Filozofia & Sociologjia
- Ekonomia & Biznesi
- Shkenca komunikimi
- Fjalorë, medota, guida
- Libra referencë
- Libra fetarë
- Libra në anglisht
- CD & DVD
- Leximet e verës 2009
- Art & Kulturë
- Leximet e verës 2010
- Leximet e verës 2011
- eBooks shqip
- Leximet e verës 2012
- Libra për 100 Vjetorin
- Të tjera
- Botime të reja 2020
- Të përzgjedhura
- Ide dhuratash
- Libra Audio
- Libra shkollorë
- Leximet e verës 2022
- Botime të reja 2019
- Botime të reja 2018
- Politika/Aktualiteti
- Librat sipas autorëve
- A. D. Balla
- A. den Doolaard
- A. Italo Sullioti
- A. Muhіbbe Darga
- Ahmet Boriçi
- Agron Tufa
- Albert Camus
- António Lobo Antunes
- At Zef Pllumi
- Bedri Islami
- Bertrand Russell
- Bilge Karasu
- Brajan Sukaj
- Camilo José Cela
- Carlo Levi
- Dino Buzzati
- George Bataille
- George Orwell
- Günter Grass
- Ellen Marie Wiseman
- Erich Maria Remarque
- Ernest Hemingway
- Ervin Qafmolla
- Graham Greene
- Henry Miller
- Italo Calvino
- Isabel Allende
- Jane Austen
- Jan-Werner Müller
- J.K. Rowling
- José Saramago
- Julian Barnes
- Kazuo Ishiguro
- Kenzaburo Oe
- Kolec Topalli
- Leonardo Sciascia
- Lucinda Riley
- Luigi Pirandello
- Margaret Atwood
- Mario Puzo
- Mario Vargas Llosa
- Mihail Bulgakov
- Mircea Eliade
- Mustafa Greblleshi
- Nathaniel Hawthorne
- Robert Harris
- Rudi Erebara
- Salman Rushdie
- Tatiana Ţîbuleac
- Tim Marshall
- Tomás Eloy Martínez
- Vassilis Vassilikos
- Vedat Kokona
- Virginia Woolf
- Visar Zhiti
- Tahar Ben Jelloun
- Nina George
- Simone de Beauvoir
- Siri Hustvedt
- Sylvain Tesson
- Thomas Hardy
- Librat sipas përkthyesve
- Adrian Beshaj
- Afrim Koçi
- Alban Bobrati
- Agim Doksani
- Alket Çani
- Alda Bardhyli
- Alina Karaulli
- Amantia Kapo
- Amik Kasoruho
- Anastasi Prodani
- Antonio Babliku
- Aristidh Ristani
- Bajram Karabolli
- Bashkim Shehu
- Blerta Hyska
- Benet Koleka
- Bledar Çepele
- Brikena Çabej
- Diana Çuli
- Doriana Ndoi
- Dritan Çela
- Edon Qesari
- Enela Topulli
- Esmerina Zalli
- Erion Karabolli
- Edmond Tupja
- Edvin Cami
- Enit Steiner-Karafili
- Engjëllushe Shqarri
- Erdi Ibro
- Eris Rusi
- Esmeralda Cimboku
- Etleva Çepele
- Fatmir Dibra
- Flavia Kaba
- Gjergj Erebara
- Gjergj Zheji
- Gjergj Vlashi
- Hasan Bregu
- Ilia Lëngu
- Ilir Baçi
- Jerina Dushku
- Kastriot Mahilaj
- Kleopatra Koleka
- Kleo Lati
- Klodian Briçi
- Ledia Dushi
- Loran Gami
- Kujtim Ymeri
- Maniela Sota
- Marzela Çelanji
- Mustafa Greblleshi
- Nasi Lera
- Nikolla Sudar
- Orgest Azizi
- Ornela Islami
- Pavli Qesku
- Petrit Sinani
- Petro Zheji
- Rajmonda Vuçini
- Ramazan Hysa
- Renata Martini
- Rigel Rizaj
- Robert Shvarc
- Robert Vullkani
- Sabrina Dhrimo
- Saverina Pasho
- Sazan Gjomena
- Sonila Meksi
- Urim Nerguti
- Viktor Kalemi
- Viola Adhami
- Vullnet Muço
- Bujar Doko
- Panairi i Librit 2022
- Librat e filatelisë shqiptare
Barleti apo Becikemi, nje peshtjellim ne shkencen shqiptare
Në tetor 2010, në Tiranë, doli në qarkullim vepra: Barleti apo Becikemi - Një pështjellim në shkencën shqiptare, hartuar nga studiuesi Ilia S. Karanxha, i cili jeton e punon në Firence të Italisë. Pas një pune shumëvjeçare nëpër bibliotekat e atij qyteti, ky studiues ka hartuar pesë vepra me vlera të rëndësishme për jetën dhe
Titulli: Barleti apo Beçikemi? - Një pështjellim në shkencën shqiptare
Origjinali: Barleti apo Beçikemi? - Një pështjellim në shkencën shqiptare
Studim albanologjik, histori
Autori: Ilia Karanxha
Shtëpia botuese: Botimet Kumi
Viti: 2010
fq. 272
Pesha: 0.791 kg
ISBN: 978-99956-48-81-7
Mbi librin
Në tetor 2010, në Tiranë, doli në qarkullim vepra: "Barleti apo Becikemi - Një pështjellim në shkencën shqiptare", hartuar nga studiuesi Ilia S. Karanxha, i cili jeton e punon në Firence të Italisë, prej vitit 1997. Pas një pune shumëvjeçare nëpër bibliotekat e atij qyteti, ky studiues ka hartuar pesë vepra me vlera të rëndësishme për jetën dhe bëmat e shqiptarëve, të cilët jetuan në diasporë, në Italinë Verilindore në shek. XV-XVI.
Me studimin Barleti apo Becikemi?... hapet kjo seri veprash që ka për të pasuruar shkencat albanologjike dhe humanizmin europian. Vepra që kemi në duar sjell hipoteza e teza të reja lidhur me autorësinë e dy veprave monumentale të albanologjisë Rrethimi i Shkodrës dhe Historia e Gjergj Kastriotit Skënderbeut... të cilat, siç dihet, deri më sot janë konsideruar si vepra të Marin Barletit.
Që në leximin e parë të bie në sy se hartimi i kësaj vepre ka kërkuar punë e pasion të madh, kualifikim të shumanshëm, guxim shkencor dhe logjikë të mprehtë. Vetëm të tilla tipare mund ta ndihmonin këtë autor të luftonte, që me veprën e tij të parë, për krijimin e tezave dhe hipotezave të reja, kur teza e hipoteza të vjetra kishin kohë që ishin përhapur e kishin zënë vend.
Duke krahasuar një mori të dhënash historike, filologjike e ikonografike, duke u thelluar në leximin e tekstit dhe duke përqasur pjesë tekstesh nga panegjirikët e njohur të humanistit Marin Becikemi me tekstet e veprave të lartpërmendura, Karanxha, përmes arsyetimesh logjike, ka tronditur fort një sërë problemesh dhe ka sjellë përfundime të reja bindëse.
Këto përfundime sqarojnë autorësinë e këtyre veprave, duke e lidhur atë me emrin e humanistit të njohur prof. Marin Becikemit e duke e lënë Marin Barletin thjesht si një emër pas të cilit është dashur të fshihej autori i vërtetë; sqarojnë se i quajturi portret i Marin Barletit është vetëm një klishe ikonografike e përdorur dhe në vepra të tjera si portret autori, saktësojnë datën e botimit të Historisë së Skënderbeut... duke e spostuar atë në vitin 1522; shpjegojnë ndërhyrjet e pasardhësve të Pal Engjëllit në botimet e mëvonshme për qëllime lavdie familjare, si dhe plotësojnë me të dhëna biografike jetën e humanistit të madh shkodran Marin Becikemi dhe të botuesit B. Vitali, një shqiptar tjetër ky që u shqua si editor në botimet veneciane të shek XV-XVI.
Jeta dhe veprimtaria e vëllezërve Vitali është objekt studimi i njërës nga pesë veprat e I. S. Karanxha që do të dalin në vijim. Mbas qëmtimesh të kujdesshme të fakteve të fshehura brenda në tekstin e veprave janë mbledhur të dhëna biografike për persona historikë që përmenden aty, janë krahasuar ato me të dhëna dokumentare dhe është ngritur me guxim teza e re.
Sipas kësaj teze nuk ka qenë vëzhgues e përshkrues i shumë ngjarjeve autori i këtyre veprave, i quajturi Marin Barleti, siç është konsideruar deri sot, por babai i Marin Becikemit. Ky person i njohur historik, i cili quhej gjithashtu Marin, kishte qenë një nëpunës i Venedikut, i cili kishte shërbyer shpeshherë si i dërguar, si ndërmjetës, pra si vëzhgues i Republikës së Shën Markut (i Venedikut) te drejtuesit e trupave osmane, edhe në Krujë pranë Gjergj Kastriotit Skënderbeut, në Shkodër pranë komandantëve venecianë A. Loredan dhe A. da Leçe.
Ky vëzhgues e luftëtar, i cili u vra gjatë luftimeve heroike të rrethimit të dytë të Shkodrës, duket se ka qenë kronikani i shumë ngjarjeve, hartuesi i relacioneve, të cilat janë shfrytëzuar për hartimin e këtyre dy veprave madhore prej hartuesit të tyre. Pasi jepen sqarime biografike për marrëdhëniet midis qeveritarëve të Venedikut e prof. Marin Becikemi, mbasi jepen sqarime lidhur me opinionin konkret të qeveritarëve venedikas për Gjergj Kastriotin Skënderbeun, të cilët nuk donin t'ia dëgjonin më emrin në dhjetëvjeçarët e parë të shek. XVI, argumentohet fakti pse vepra madhore Historia e Gjergj Kastriotit Skënderbeut... u desh të botohej jo në Venedik, po në Romë, pa datë botimi, pa emrin e vërtetë të autorit, pa emrin e plotë të botuesit, si dhe me prezantues të maskuar në kopertinë.
Sqarohet se emri Marin Barleti me cilësimin prelat shkodran, u përdor për fshehjen e emrit të hartuesit të vërtetë, Marin Becikemit, meqë vepra e tij sillte interpretime të ndryshme nga historiografia zyrtare veneciane. Emri Marin Barleti, i cili shfaqet në disa dokumente, si emër i një djaloshi para vitit 1497, humbet krejt gjurmët e veta si person fizik në kapërcyell të shek. XV dhe del vetëm si emër autori i dy veprave të mirënjohura, mirëpo nuk ka asnjë dëshmi ndër letra, ligjërata, libra, ose dokumente të botuara për jetën e tij si person konkret.
Njëfarë biografie që është sajuar për këtë autor është krijuar kryesisht duke u mbështetur në të dhënat e brendshme të tekstit të veprave Historia e Gjergj Kastriotit Skënderbeut... dhe Rrethimi i Shkodrës, të cilat në të shumtën e rasteve duhet t'i përkasin babait të Marin Becikemit. Ndërsa për personin Marin Becikemi sillen të dhëna që dëshmojnë se ai kishte qenë tepër i ri, kur kishte emigruar në Venedik.
Këto fakte e shtyjnë studiuesin të hedhë idenë se Marin Barleti dhe Marin Becikemi përjashtohen nga mundësia e të qenit pjesëmarrës të drejtpërdrejtë të luftimeve në rrethimet e Shkodrës, e aq më pak në betejat e mëparshme skëndërbejane. Rrëzimi i hipotezës ekzistuese, sipas së cilës autori i këtyre dy veprave kishte qenë pjesëmarrës në luftimet që përshkruhen aty, shoqërohet me të dhëna biografike e bibliografike për të supozuarin Marin Barleti dhe për profesorin real Marin Becikemi.
Duke përqasur të dhënat biografike të këtyre dy humanistëve, autori i studimit thekson faktin se jetët e tyre afrohen shumë me njëra-tjetrën, kurse duke gërmuar në të dhënat e brendshme filologjike të tekstit të veprave, ai ka mbërritur në rezultatin se prapa emrit Marin Barleti prift shkodran, duhet parë profesori universitar Marin Becikemi. Bëhet një hap i parë e i sigurt në një rrugë të gjatë e të braktisur prej shekujsh, duke rikthyer në plan të parë meritat e mohuara të humanistit të shquar italian nga Lombardia Paolo Xhovio (Jiovio).
Studiuesi Karanxha e njeh mirë jetën dhe pasuritë artistike e ikonografike të këtij humanisti italian dhe së shpejti do të hedhë në shtyp veprën e tij të dytë, titulluar Shqiptarët në Muzeun e Paolo Xhovios.Të dhënat për prelatin e devotshëm Marin Barleti tregojnë se ai mbetet i projektuar në një situatë sureale, gati komplet i panjohur dhe jashtë ambientit të Rilindjes italiane.
Kurse të dhënat për profesorin universitar Marin Becikemi tregojnë se ka qenë një hartues i talentuar fjalimesh, ligjëratash biografike dhe komentesh për autorë e personalitete të antikitetit romak e italian dhe se ka qenë një gërmues i njohur i arkivave, sidomos i atyre veneciane.
E kaluara e largët dhe e afërt e popullit shqiptar ishin temat e preferuara me të cilat Becikemi rrekej të afirmonte identitetin dhe dinjitetin e popullit të tij në arrati. Kështu bëhet e pranueshme hipoteza e re, sipas së cilës autori i veprave Rrethimi i Shkodrës dhe Historia e Gjergj Kastriotit Skënderbeut ka qenë profesori i talentuar Marin Becikemi.
Për hartimin e tyre, ky gërmues i arkivave ka shfrytëzuar si kronikat e relacionet e shkruara prej babait të tij, edhe aftësitë e tij oratorike e letrare për mbushjen e veprave me ligjërata të shumta në përshtatje si me periudhën historike dokumentare, kur ndodhën ngjarjet, po ashtu edhe me mendësitë e kohës kur u shkruan dhe u botuan veprat.
Të dhëna të shumta bëjnë të qartë pse Marin Becikemi nuk donte të komprometohej me argumente delikate historike në një ambient, ku faktet e ngjarjet e ndodhura në Shqipëri mes venecianëve dhe shqiptarëve ishin tepër të pleksura me fërkime të shumta. Në Venedikun e dozhëve, nga shumë persona, këto argumente do të shiheshin me një sy jo dashamirës.
Me një fjalë historiografia e Becikemit, me një mjeshtëri të hollë e me mençuri të madhe, arriti të dilte nga konturet e historiografisë zyrtare veneciane, si dhe nga ligjet që pengonin e dënonin ata që guxonin të diskutonin veprimtarinë e Republikës së Venedikut. Pra përdorimi i emrit Marin Barleti prift shkodran e mbronte autorin e vërtetë nga pasojat, si dhe veprën e parë monumentale shqiptare e thënë me fjalët e vetë autorit nga kafshimet e zemërkëqijve. Vepra Barleti apo Becikemi... ka dhe merita të tjera.
Aty analizohet në një kapitull të veçantë pleksja e dhunshme e familjarëve Ëngjëlli në themelet e kulturës shqiptare. Këto vëzhgime e kanë shpënë studiuesin në konkluzionin se të afërmit e pasardhësit e Pal Engjëllit, peshkopit të devotshëm të Durrësit dhe bashkëpunëtorit të afërt të Gjergj Kastriotit Skënderbeut, gjatë shekullit XVI shkuan tepër larg në ambiciet e tyre, për të ngritur sa më lart origjinën e lidhjet e tyre fisnore, duke e lidhur familjen e Engjëllorëve me familje të shquara të Perandorisë Romake e asaj Bizantine.
Kjo mani i çoi ata në shtrembërime, thjeshtime dhe shtesa të tjera në veprat e hartuara prej Marin Becikemit, të cilat na janë transmetuar deri në ditët e sotme me emrat Marin Barleti (1555) apo Paolo Xhovio (1539, 1541) e Dhimitër Franku (1584 e më tej).Si konkluzion themi se studiuesi Karanxha me rezultatet e reja mbi autorësinë e veprave Rrethimi i Shkodrës dhe Historia e Gjergj Kastriotit Skënderbeut, me sqarimet e shumta për rrethanat e botimit, me shpjegimet për ikonografinë kastriotiane, me ndjekjen e idesë për helmimin e Gjergj Kastriotit, me fundin misterioz e të papritur të Marin Becikemit etj., ngul piketa të reja në studimet skëndërbejane.
Me rezultatet e tij, ai tërheq me sukses vëmendjen e studiuesve dhe hap hapësira të reja në këtë fushë të rëndësishme të studimeve albanologjike me vlera të mëdha edhe për studimet e humanizmit europian. Duke ia njohur vlerat këtij studimi të hartuar prej një studiuesi të diasporës së sotme, i cili nuk ka mundësi të merret me shpërndarjen e veprës, sugjerojmë që Ministria e Arsimit të ndërmarrë shpërndarjen dhe shitjen e tij si në Shqipëri dhe Kosovë. Jemi të sigurt se leximi i kësaj vepre do të ndihmojë lexuesit, sidomos studentët e degëve të historisë dhe letërsisë shqiptare, të marrin një formim më shkencor.
Botuesi: Zenit Editions
Shqiptarët Dhe shtetformimi ndër Pashallëqet, Dora D'istria
Botuesi: Akademia e Shkencave
Korrespondencë dhe dorëshkrime të Ali Pashë Tepelenës, vol. 2, Irakli Koçollari
Botuesi: Toena
Udhëkryqe Shqiptaro-Gjermane, Paskal Milo
Referenca: SKU001919
Botuesi: Fishta
Skënderbeu, një histori politike, Aurel Plasari
Referenca: 2790
Botuesi: Onufri
Rrethimi i Shkodres, Marin Barleti
Referenca: SKU001952
Botuesi: Buzuku
Guxo ta duash lirine, Jakup Krasniqi
Botuesi: UET Press
Gjakmarrja, Teuta Vodo
Referenca: 2759
Botuesi: Plejad
Historia e lashtë e Shqipërisë dhe e shqiptarëve, Mehdi Frashëri
Botuesi: UET Press
Loja që ndryshoi Shqipërinë, Sokol Balla
Referenca: SKU001598
Botuesi: Naimi
Lindja e çështjes Çame 1820-1943, Blerina Namik Sadiku
Referenca: 2924
Botuesi: Plejad
Historia me e vjeter e Shqiperise, Zhan Klod Faveirial
Referenca: 2344
Botuesi: Dija-Poradeci
Aranitasit dhe Mallakastra, libri i dyte, Bujar Mucaj
Botuesi: IDK
Pjetër Bogdani, letërkëmbim, Odette Marquet
Referenca: 2471
Botuesi: Naimi
Epiri, nje histori pellazgo - shqiptare, Besnik Imeri
Referenca: SKU000847
Botuesi: Te tjere
Skënderbeu, Oliver Jens Schmitt
Referenca: SKU001270
Botuesi: Te tjere
Shteti mesjetar i Skënderbeut, Jahja Drancolli
Referenca: SKU001454
Botuesi: AIIS - Tirana Times
Skënderbeu, Sabri Godo
Referenca: SKU001962
Botuesi: Te tjere
Historia e Skënderbeut, Marin Barleti
Referenca: 2790
Botuesi: Onufri