E shkuara e një iluzioni, Francois Furet

Titulli: E shkuara e një iluzioni, ese mbi idenë komuniste në shekullin XX
Origjinali: Le Passé d'une illusion
Gjinia: Histori
Autori: François Furet
Shqipëroi: Grup Autorësh
Shtëpia botuese: Dukagjini
Viti: 2003
Fq. 504
Pesha: 0.627 kg.

Koment nga autori

Regjimi sovjetik doli rrëmbimthi nga teatri i historisë ku kishte hyrë me pompozitet. Ai e ka sendërtuar aq shumë lëndën dhe horizontin e këtij shekulli sa, pas një kohëzgjatjeje kaq të shkurtër, fundi i tij formon një kontrast të habitshëm me shkëlqimin që pati për së gjalli.

Kjo, jo sepse sëmundja agonike nga e cila ishte prekur Bashkimi Sovjetik nuk mundi të diagnostikohej, por sepse shpërbërja e brendshme fshihej njëkohësisht nga fuqia ndërkombëtare e vendit dhe nga ideja që i shërbente si flamur.

Prania sovjetike në çështjet ndërkombëtare vlente si një çertifikatë e pranisë sovjetike në histori. Ndërkaq asgjë nuk ishte më e huaj për opinionin sesa perspektiva e një krize rrënjësore e sistemit shoqëror e ngritur në këmbë nga Lenini dhe Stalini.

Ideja e një reforme të këtij sistemi gjendej kudo nga pak që prej çerek shekulli dhe ushqente në të gjitha format një revizionizëm veprues, por gjithnjë respektues të epërsisë parimore të socializmit mbi kapitalizmin. As armiqtë e socializmit nuk mundën të imagjinojnë mundësinë e zhdukjes së regjimit sovjetik dhe "tretjen" e Revolucionit të Tetorit; aq më pak që kjo thyerje do të kishte zanafillë nismën e partisë së vetme në pushtet.