Baza e moralit, Arthur Schopenhauer

Titulli: Baza e moralit
Origjinali: Ueber die Grundlage der Moral
Gjinia: Filozofi
Autori: Arthur Schopenhauer
Shqipëroi: Ilirjana Angoni
Shtëpia botuese: Plejad
Viti: 2017
Fq. 346
Pesha: 0.405 kg.
ISBN: 978-9928-183-28-6

Fragment nga libri

Do të binim në një gabim të madh dhe shumë fëminor nëse besonim se të gjitha veprimet e drejta dhe të ligjshme të njerëzimit kanë zanafillë morale. Përkundrazi, është e vërtetë se midis drejtësisë së ushtruar nga njerzit dhe ndershmërisë së mirëfilltë të zemrës, ekziston një lidhje analoge si ajo midis shprehjes së mirësjelljes dhe dashurisë së sinqertë ndaj tjetrit.

Vetëm dashuria e sinqertë është në gjendje ta mundë Egoizmin realisht, jo vetëm në dukje, ashtu siç bën mirësjellja. Në përgjithësi, ka vetëm tri stimuj themelorë të veprimeve njerëzore, prandaj vetëm nëpërmjet nxitjes së këtyre vihen në veprim të gjithë motivet e mundshëm.

Ata janë:
a. Egoizmi; i cili dëshiron të mirën e vetvetes dhe që është i pakufi.
b. Ligësia; e cila dëshiron të keqen e të tjerëve dhe mund të shkojë deri në mizorinë ekstreme.
c. Keqardhja; e cila dëshiron të mirën e të tjerëve dhe mund të lartësohet deri në fisnikëri shpirtërore dhe shpirtmadhësi.

Njeriu mund të riformëtojë Sjelljen, por jo Vullnetin, vetëm të cilit i takon vlera morale. Njeriu nuk mund të ndryshojë qëllimin, për realizimin e të cilit dërrmohet Vullneti, por vetëm shtegun që e çon për atje.

Ai - i cili përpiqet të çojë përpara perceptimin dhe dijen njerzore - është i destinuar që gjithmonë të hasë në rezistencën e epokës së tij, gjë që është pikërisht si një barrë që duhet ta tërheqë dhe që megjithë përpjekjet, ajo bie rëndë përdhé.

Atëherë njeriu duhet që të ngushëllohet me sigurinë se ka jo vetëm paragjykimet kundër tij, por edhe të Vërtetën në favor të tij, e cila sapo të bashkohet me aleaten e saj – Kohën – do të jetë plotësisht e sigurtë për fitoren, në mos sot, sigurisht nesër.