Disiplinë dhe ndëshkim, lindja e burgut, Michel Foucault

Titulli: Disiplinë dhe ndëshkim, lindja e burgut
Origjinali: Surveiller et punir: nassaince de la prison
Gjinia: Piskologji
Autori: Michel Foucault
Shqipëroi: Orgest Azizi
Shtëpia botuese: Botimet Odeon
Viti: 2010
Fq. 336
Pesha: 0.461 kg.
ISBN: 978-2-9541399-1-3

Koment nga G. Deleuze

Foucault e ka vendosur lindjen dhe zhvillimin e shoqërive disiplinore në Perëndim në shekujt XVIII dhe XIX; ato arrijnë kulmin e tyre në fillim të shekullit XX, duke patur si veçori të funksionimit organizimin e mjediseve të mëdha të mbylljes.

Individi nuk resht së kaluari nga një mjedis i mbyllur në tjetrin dhe secili prej tyre rregullohet nga ligjet e veta: në fillim familja, pastaj shkolla ("nuk je më në shtëpi këtu"), pastaj ushtria ("nuk je më në shkollë këtu"), herë – herë spitali, pastaj ndoshta dhe burgu, që është mjedisi i mbylljes par excellence...

Foucault e ka zbërthyer më së miri projektin ideal të mjediseve të mbylljes, veçanërisht i dukshëm në rastin e uzinës: përqendrim; shpërndarje në hapësirë; renditje në kohë; ndërthurje në hapësirë – kohë e një force prodhimi rezultati i të cilës duhet të jetë më i lartë se shuma e forcave fillestare.

Por Foucault dinte mirë edhe diçka tjetër: përkohësinë e këtij modeli; ai pasonte shoqëritë e sovranitetit, qëllimi dhe funksioni i të cilave ishin kret të tjera (të vjelë më shumë sesa të organizojë prodhimin, të vendosë për vdekjen më shumë sesa të kujdeset për jetën); kalimi ishte jo i menjëhershëm dhe Napoleoni duket se siguroi boshtin e konvertimit të madh nga njëra shoqëri te tjetra.

Mirëpo, disiplinat do të binin po ashtu në krizë, si pasojë e ndikimit të forcave të reja që po zinin vend dhe bëhen të prekshme sidomos pas Luftës së Dytë Botërore: shoqëritë disiplinore kishin pushuar tashmë së qeni bota jonë, ishin tashmë e kaluara jonë.